Plant of the month April,2022
English (ไทย)

 

 

ขี้อ้ายน้ำ  
Terminalia santisukiana Patthar. & Poopathม Thai Forest Bull., Bot. 48(2): 199.
วงศ์ Combretaceae

ไม้ต้นขนาดเล็ก สูง 5–10 ม. เปลือกเรียบหรือลอกเป็นแผ่น ใบเรียงตรงข้ามหรือเกือบตรงข้าม รูปขอบขนานหรือแกมรูปไข่ ยาว 2–7 ซม. โคนมน ปลายแหลม แผ่นใบด้านล่างมีนวล ขอบใบเรียบ ๆ มีต่อมใกล้โคน เส้นแขนงใบข้างละ 6–11 เส้น ก้านใบยาว 0.5–1 ซม. มักติดทนคล้ายหนาม ช่อดอกแยกแขนง ช่อย่อยแบบช่อเชิงลด ยาว 2.5–4 ซม. มีขนสั้นนุ่ม ดอกสีขาว ๆ ใบประดับย่อยรูปใบหอก ยาวประมาณ 1.5 มม. ร่วงเร็ว ฐานดอกล่างเรียวแคบ ยาว 1–1.5 มม. มีขนหนาแน่น ฐานดอกบนรูปถ้วย ยาว 2–3 มม. มีขนหนาแน่นด้านใน กลีบเลี้ยง 4–5 กลีบ กลีบรูปสามเหลี่ยม ยาวประมาณ 0.5 มม. มีขนประปรายด้านใน ไม่มีกลีบดอก เกสรเพศผู้ 8 หรือ 10 อัน เรียง 2 แถว ติดที่โคนและประมาณกึ่งกลางฐานดอกบน ก้านชูอับเรณูยาว 3.5–4 มม. อับเรณูติดไหวได้ รังไข่ใต้วงกลีบ มี 1 ช่อง มี ออวุล 2 เม็ด ก้านเกสรเพศเมียรูปเส้นด้าย ยาว 4–4.5 มม. ยอดเกสรเพศเมียไม่ชัดเจน ผลแห้ง รูปรีหรือรูปไข่ ยาว 2.5–3 ซม. มีปีกหนาตามยาว 4 หรือ 5 ปีก ขนาดไม่เท่ากัน กว้าง 5–8 มม. สีเขียวอ่อนมีริ้วสีแดงอมม่วง เปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล

 

 

การกระจายพันธุ์  พืชถิ่นเดียวของไทย พบเฉพาะตามป่าบุ่งป่าทามทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่จังหวัดสกลนคร ความสูงประมาณ 150 เมตร

ภาพ  ปรีชา การะเกตุ (สกลนคร)

เอกสารอ้างอิง
Pattharahirantricin, N., & Poopath, M. (2020). Terminalia santisukiana (Combretaceae), a new species from North-Eastern Thailand. Thai Forest Bulletin (Botany), 48(2), 199–203.