Plant of the month February,2021
English (ไทย)

 

 

กระเบื้อขาว  
Clerodendrum lloydianum Craib, Bull. Misc. Inform., Kew 1914: 284. 1914.
วงศ์ Lamiaceae

ไม้พุ่มเตี้ย สูงได้ประมาณ 1.5 ม. ส่วนต่าง ๆ มีขนสั้นนุ่ม ข้อไม่มีแถบขน ไม่มีหูใบ ใบเรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปขอบขนานถึงรูปใบหอก ส่วนมากยาว 15–30 ซม. ปลายแหลมยาว โคนรูปลิ่ม แผ่นใบด้านบนมีขนยาว ขอบจักซี่ฟันห่าง ๆ ขอบมีขนครุย เส้นแขนงใบข้างละ 8–10 เส้น ก้านใบยาว 1.5–9 ซม. ช่อดอกแบบช่อกระจุกแยกแขนง ตั้งขึ้น ยาว 10–35 ซม. ดอกเรียงห่าง ๆ ใบประดับคล้ายใบ ยาว 1–9 ซม. ใบประดับย่อยรูปเส้นด้าย ก้านดอกยาว 0.5–1 ซม. ดอกสมมาตรด้านข้าง กลีบเลี้ยง 5 กลีบ เชื่อมติดกันที่โคน มีขนต่อม กลีบรูปใบหอก ยาว 5–7 มม. กลีบดอกสีขาว หลอดกลีบยาวประมาณ 1.5 ซม. กลีบรูปไข่กลับ ขนาดไม่เท่ากัน ยาว 0.8–1.5 ซม. เกสรเพศผู้มี 2 คู่ยาวไม่เท่ากัน ติดภายในหลอดกลีบดอก ยื่นพ้นปากหลอดกลีบดอก ยาวได้ประมาณ 3 ซม. เกลี้ยง อับเรณูติดด้านหลัง มี 2 พู ยาวประมาณ 2.5 มม. แตกตามยาว โคนรูปเงี่ยงลูกศร รังไข่เหนือวงกลีบ มี 4 ช่อง แต่ละช่องมีออวุลเม็ดเดียว ก้านเกสรเพศเมียเรียว ยาวเท่า ๆ เกสรเพศผู้ ยอดเกสรจัก 2 พู ผลผนังชั้นในแข็ง สด มี 4 พู ขนาดประมาณ 1.5  1 ซม. กลีบเลี้ยงติดทน ยาว 0.5–2.5 ซม.

 

การกระจายพันธุ์  พบที่เวียดนามและไทย ในไทยพบแทบทุกภาค ยกเว้นภาคตะวันออกเฉียงใต้และภาคใต้ ขึ้นตามป่าเบญจพรรณ ป่าดิบแล้ง และป่าดิบเขา หรือบนเขาหินปูน ความสูง 150–1,550 ม.

ภาพ  ปรีชา การะเกตุ (เลย)

เอกสารอ้างอิง
Craib, W.G. (1914).  Clerodendron lloydianum. Bulletin Miscellaneous Information, Kew, 1914: 284.
Leeratiwong, C., Chantaranothai & Paton, A.J. (2011).  A Synopsis of the Genus Clerodendrum L. (Lamiaceae) in Thailand. Tropical Natural History 11(2): 169, fig. 6.