Plant of the month December,2020
English (ไทย)

 

 

ม่วงเชียงดาว  
Thalictrum siamense T.Shimizu, Acta Phytotax. Geobot. 24: 42. 1969.
วงศ์ Ranunculaceae

ไม้ล้มลุก มีเหง้า สูง 25–85 ซม. ใบที่โคนต้น มี 1–4 ใบ ยาว 2.5–11 ซม. รวมก้านใบ แยกเป็นสามใบย่อย แผ่นใบเกลี้ยง รูปกลม ๆ กว้าง 2–7 ซม. โคนเว้า ขอบจัก 5–7 พู แต่ละพูจักมน ปลายมีติ่งแหลม แผ่นใบเกลี้ยง ด้านล่างมีนวลเล็กน้อย ก้านใบยาว 3.5–14 ซม. โคนมีแผ่นกาบเป็นติ่ง ใบบนลำต้นมี 2–4 ใบ คล้ายใบที่โคนแต่มีขนาดเล็กและเรียบกว่า และมีก้านใบสั้นกว่า ช่อดอกแบบช่อเชิงหลั่น เกลี้ยง มี 2–7 ดอก เรียงห่าง ๆ ก้านช่อยาว 2–10 ซม. ใบประดับรูปรีถึงรูปแถบ ก้านดอกยาว 1.5–7.2 ซม. ดอกเส้นผ่านศูนย์กลาง 1–1.5 ซม. กลีบเลี้ยง 4 กลีบ สีม่วงอ่อน รูปรี ยาว 4.5–6 มม. ปลายกลีบมน ร่วงเร็ว เกสรเพศผู้จำนวนมาก ก้านชูอับเรณูรูปกระบอง ยาว 3–7 มม. อับเรณูรูปแถบ ยาว 1–2 มม. ปลายแกนอับเรณูมีติ่งสั้น ๆ คาร์เพลล์จำนวนมาก แต่ละคาร์เพลมีช่องเดียว ผลแบบผลแห้งเมล็ดล่อน มี 15–80 ผล เรียงเป็นกระจุกแน่น รูปกระสวย แบนเล็กน้อย ยาว 3.5–4.5 มม. เกลี้ยง มีริ้วตามยาวเป็นเส้น 2–4 เส้น โคนคอดเรียวจรดก้าน ปลายเรียวเป็นตะขอสั้น ๆ ยาว 0.8–1.2 มม.

การกระจายพันธุ์  พืชถิ่นเดียวของไทย พบเฉพาะที่ดอยเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ ขึ้นตามเขาหินปูนที่เปิดโล่ง ความสูง 1,800-2,200 เมตร

ภาพ  วิทวัธ เขียวบาง (ดอยเชียงดาว เชียงใหม่)

เอกสารอ้างอิง
Tamura, M. (2011).  Ranunculaceae. In Flora of Thailand Vol. 11(1): 72.