ไม้พุ่มหรือไม้ต้นขนาดเล็ก อาจสูงได้ถึง 10 ม. มีหนามแข็ง ยาวถึง 2–3 ซม. กิ่งมักห้อยลง ใบประกอบแบบขนนก 2 ชั้น แกนสั้น ปลายเป็นหนามแข็ง ใบประกอบย่อยมี 2–4 คู่ ก้านสั้นและมีหูใบ 1 คู่ เป็นหนามแข็ง ใบประกอบย่อยยาว 20–40 ซม. แกนใบประกอบแบน ใบย่อยขนาดเล็กจำนวนมาก ยาว 2–5 มม. ก้านใบย่อยสั้น ช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกตามซอกใบ ยาวได้ถึง 20 ซม. ส่วนมากมี 8–17 ดอก ก้านดอกรูปเส้นด้าย ยาว 1–2 ซม. ฐานดอกสั้น กลีบเลี้ยง 5 กลีบ ยาว 5–7 มม. พับงอกลับ ดอกสีเหลือง บางครั้งมีแต้มสีส้มหรือแดง มี 5 กลีบ ยาว 1.2–1.8 ซม. ก้านกลีบมีขน กลีบกลางแผ่นกลีบรูปกลม มักมีสีแดงหรืออมส้ม ก้านกลีบยาวประมาณ 6 มม. กลีบข้างแผ่นกลีบรูปสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน ก้านกลีบสั้นกว่า เกสรเพศผู้ 10 อัน ยาวเท่า ๆ กัน ยาวประมาณ 6 มม. โคนก้านชูอัลเรณูแผ่กว้าง มีขน อับเรณูติดไหวได้ รังไข่มีก้านสั้น ๆ มีขน ออวุล 6–15 เม็ด ก้านเกสรเพศเมียเกลี้ยง ยอดเกสรไม่ชัดเจน ฝักรูปทรงกระบอก คอดตามเมล็ด ยาวได้ถึง 15 ซม. ส่วนมากมี 1–6 เมล็ด เมล็ดรูปขอบขนาน ยาว 1–1.5 ซม.

ภาพ  ราชันย์ ภู่มา (cultivated)