Plant of the month August,2019
English (ไทย)

 

 

เอื้องบุษราคัม  
Eulophia flava (Lindl.) Hook.f, Fl. Brit. India 6: 7. 1890.
วงศ์ Orchidaceae

กล้วยดิน ลำต้นใต้ดินรูปไข่เบี้ยว ๆ ยาว 3–8 ซม. ใบและช่อดอกเจริญด้านข้าง ออกพร้อมกัน มี 2–4 ใบ โคนหนาคล้ายก้านใบ ยาว 12–30 ซม. แผ่นใบพับจีบ รูปขอบขนานหรือรูปใบหอก ยาว 25–50 ซม. ช่อดอกแบบช่อกระจะ ตั้งขึ้น ยาวได้ถึง 170 ซม. ก้านช่อยาวได้ถึง 70 ซม. ใบประดับสั้นกว่ารังไข่ ดอกพลิกกลับ เรียงห่าง ๆ สีเหลือง มีจุดสีม่วงที่โคนด้านในถุงกลีบปาก กลีบเลี้ยง 3 กลีบ แยกกัน รูปรี กลีบกลางยาวประมาณ 3.5 ซม. กลีบคู่ข้างเบี้ยว ขนาดใหญ่กว่าเล็กน้อย กลีบดอก 3 กลีบ แยกกัน กลีบคู่ข้างรูปไข่กลับ ปลายกลม ยาวประมาณ 2.9 ซม. กลีบปากรูปรีกว้างเกือบกลม ยาวประมาณ 3 ซม. จัก 3 พู โคนห่อคล้ายถุง พูกลางรูปใบพาย กลางกลีบมีสันนูนขรุขระ 3 สัน เส้าเกสรเกลี้ยง ยาว 1.6–1.7 ซม. โคนสั้น ไม่มีคาง ปลายอับเรณูมีเขาขนาดเล็ก 2 อัน กลุ่มอับเรณู 2 กลุ่ม แข็ง จะงอยรูปแถบ มีแป้นเหนียวเป็นเส้นยาว รังไข่รวมก้านดอกยาว 3–4 ซม. ผลแห้งแตกตามยาว

 

 

การกระจายพันธุ์  พบที่อินเดีย เนปาล พม่า จีนตอนใต้ ลาว และเวียดนาม ในไทยพบเฉพาะทางภาคเหนือที่ลำพูน (แม่ปิง) และภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่เพชรบูรณ์ ขึ้นตามที่ทุ่งหญ้าโล่งในป่าเต็งรัง ความสูงประมาณ 550 เมตร

ภาพ  นัยนา เทศนา

เอกสารอ้างอิง
Pederson, H. (2014).  Orchidaceae (Eulophia). Flora of Thailand Vol. 12(2): 510.