| จันทน์กะพ้อแดง | Vatica maingayi Dyer, Fl. Brit. Ind. [J. D. Hooker] 1(2): 302. 1874. | วงศ์ Dipterocarpaceae | |
ไม้ต้น สูงได้ถึง 25 ม. โคนต้นมีพูพอน ชันสีใสหรือขาว มีขนกระจุกรูปดาวสั้นนุ่มสีน้ำตาลแดงหนาแน่นตามกิ่งอ่อน ปลายก้านใบ ช่อดอก ใบประดับ ก้านดอก กลีบเลี้ยงและกลีบดอกด้านนอก ตารูปไข่ ยาว 3–5 มม. หูใบรูปไข่แกมรูปใบหอก ยาว 0.5–1.5 ซม. ร่วงเร็ว ใบรูปใบหอก ยาว 6–12 ซม. แผ่นใบบาง เกลี้ยงทั้งสองด้าน ปลายใบแหลมยาว ปลายแหลมยาวได้ถึง 1.5 ซม. โคนใบมน เส้นแขนงใบข้างละ 9–12 เส้น เส้นใบย่อยแบบร่างแห ก้านใบยาว 1.5–2 ซม. ปลายบวม ช่อดอกออกสั้น ๆ ยาว 1–3 ซม. แยกแขนงสั้น ๆ แต่ละช่อแขนงมี 2–4 ดอก ตาดอกรูปขอบขนาน ยาวประมาณ 1 ซม. ก้านดอกยาว 2–3 มม. กลีบเลี้ยง 5 กลีบ รูปขอบขนาน ยาวประมาณ 3 มม. กลีบคู่ใบเรียวแคบกว่าเล็กน้อย ดอกสีชมพู โคนกลีบสีเหลือง มีกลิ่นหอม มี 5 กลีบ กลีบรูปขอบขนานหรือแกมรูปไข่ ยาวประมาณ 1 ซม. เกสรเพศผู้ 15 อัน เรียง 3 วง วงในยาวกว่าวงด้านนอก ก้านชูอับเรณูยาวเท่า ๆ อับเรณู โคนแผ่กว้าง อับเรณูมี 4 พู รูปขอบขนาน ยาวประมาณ 0.5 มม. พูคู่ในสั้นกว่าพูนอกเล็กน้อย ปลายแกนอับเรณูเป็นติ่งขนาดเล็ก รังไข่เหนือวงกลีบ มีขนหนาแน่น ก้านเกสรเพศเมียเป็นแท่ง ยอดเกสรจัก 3 พู ผลเปลือกแข็งเมล็ดเดียว มีขนสั้นนุ่มสีน้ำตาลแดงหนาแน่น รูปรีกว้างเกือบกลม ยาว 0.8–1 ซม. ปลายมีติ่งแหลม กลีบเลี้ยงขยายเป็นปีกยาว 2 ปีก ยาว 5–7.5 ซม. ปีกสั้น 3 ปีก ยาว 2.5–3.5 ซม. ก้านผลยาว 5–7 มม. | | | |
การกระจายพันธุ์ คาบสมุทรมลายู สุมาตรา บอร์เนียว และภาคใต้ตอนล่างของไทยที่นราธิวาส และสงขลา ขึ้นตามสันเขาหรือริมลำธารในป่าดิบชื้น ความสูง 200–500 เมตร | |
ภาพ มานพ ผู้พัฒน์ (สุคิริน, นราธิวาส) | |
เอกสารอ้างอิง
| Symington, C.F. (1938). Notes on Malayan Dipterocarpaceae IV. Gardens’ Bulletin Singapore 9: 347. | | Ashton, P.S. (1982). Dipterocarpaceae. In Flora Malesiana 9(2): 369. |
|