Plant of the month May,2016
English (ไทย)

 

 

ก่อหมวก  
Quercus oidocarpa Korth., Verh. Nat. Gesch. Ned.Bezitt., Bot.: 216. t. 47, fig. 18. 1844.
วงศ์ Fagaceae

ไม้ต้น สูงได้ถึง 30 ม. แยกเพศร่วมต้นบนช่อเดียวกัน กิ่งมีช่องอากาศ มีขนสั้นนุ่มตามกิ่งอ่อน หูใบ แผ่นใบด้านล่าง ก้านใบ ช่อดอก และกลีบรวม หูใบรูปแถบ ยาวได้ถึง 1 ซม. ขอบมีขนครุย ร่วงเร็ว ใบเรียงเวียน รูปขอบขนาน รูปใบหอก หรือแกมรูปไข่กลับ ยาว 8–21 ซม. ขอบจักซี่ฟัน เส้นแขนงใบย่อยแบบขั้นบันได ก้านใบยาว 1–2.5 ซม. ช่อดอกเพศผู้แบบช่อหางกระรอกห้อยลง ออกเป็นกระจุก ยาว 2–10 ซม. ดอกเพศผู้ออกเป็นกระจุก 1–3 ดอก เรียงห่าง ๆ บนแกนช่อ กลีบรวม 5–6 กลีบ ขนาดเล็ก เกสรเพศผู้มีประมาณ 10 อัน ไม่มีรังไข่ที่เป็นหมัน ช่อดอกเพศเมียแบบช่อเชิงลดออกเดี่ยว ๆ สั้น ๆ ตั้งขึ้น ออกที่ปลายกิ่งหรือซอกใบ ยาว 1–3 ซม. ดอกเพศเมียออกเดี่ยว ๆ มี 3–7 ดอก เหมือนดอกเพศผู้ รังไข่ใต้วงกลีบ ส่วนมากมี 3 ช่อง แต่ละช่องมีออวุล 2 เม็ด ก้านเกสรเพศเมียส่วนมากมี 3 อัน ผลแบบเปลือกแข็งเมล็ดเดียว มีกาบหุ้ม รูปไข่ กว้าง 2.5–3.5 ซม. สูง 2.5–5 ซม. รวมกาบ ผิวมีนวล ส่วนมากมี 1–2 ผล ติดบนช่อคล้ายมีก้านหนาสั้น ๆ กาบรูปถ้วยหรือจาน หุ้มผลไม่เกินกึ่งหนึ่ง เกล็ดเรียงซ้อนเหลื่อม 6–12 วง

 

 

การกระจายพันธุ์  พม่า เวียดนาม คาบสมุทรมลายู สุมาตรา บอร์เนียว ในไทยส่วนมากพบทางภาคใต้ พบประปรายทางภาคเหนือ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่เลย ขึ้นตามป่าดิบเขา และป่าดิบชื้น ความสูง 800–1700 เมตร

ภาพ  สุคนธ์ทิพย์ ศิริมงคล (ดอยภูคา น่าน; แม่วงก์ กำแพงเพชร)

เอกสารอ้างอิง
Phengklai, C. (2008). Fagaceae. In Flora of Thailand Vol. 9(3): 389–391.