Plant of the month February,2016
English (ไทย)

 

 

เครือคางควาย  
Capparis radula Gagnep. , Bull. Soc. Bot. France 55: 213. 1908.
วงศ์ Capparaceae

ไม้พุ่มมีหนาม กิ่งมีตุ่มขนาดเล็กกระจาย หนามโค้งงอ ยาว 3–4 มม. ยอดมีเกล็ดประดับที่โคน ใบเรียงเวียน รูปไข่หรือแกมรูปขอบขนาน ยาว 3.5–9.5 ซม. แผ่นใบหนา เกลี้ยงทั้งสองด้าน ปลายแหลมมน เว้าตื้น โคนกลมหรือเว้าเล็กน้อย ก้านใบยาว 5–6 มม. ช่อดอกออกเป็นกระจุกสั้น ๆ ตามซอกใบด้านบน มี 1–3 ดอก ก้านดอกยาว 0.8–1.3 ซม. กลีบเลี้ยง 4 กลีบ เรียง 2 วง รูปขอบขนาน กว้างประมาณ 0.4 ซม. ยาวประมาณ 1.2 ซม. มีขนสั้นนุ่ม ดอกสีขาว มี 4 กลีบ เรียงซ้อนเหลื่อม กลีบคู่บนมีสีเหลืองหรือชมพูแซม รูปใบหอก ยาวประมาณ 1.4 ซม. ปลายมนกลม เกสรเพศผู้จำนวนมาก ก้านชูอับเรณูยาวกว่าก้านชูเกสรเพศเมียเล็กน้อย รังไข่ย่น ก้านชูเกสรเพศเมียเกลี้ยง ยาว 1.2–1.8 ซม. ยอดเกสรเพศเมียรูปจาน ไร้ก้าน ผลสดมีหลายเมล็ด รูปไข่ ยาว 4–5 ซม. มีริ้ว ผิวขรุขระ ก้านผลยาวได้ถึง 4 ซม. เมล็ดรูปคล้ายไตเบี้ยว กว้างประมาณ 6 มม. ยาวประมาณ 8 มม.

 

 

การกระจายพันธุ์  พบที่ภูมิภาคอินโดจีน ในไทยพบมากทางภาคกลาง ภาคตะวันตกเฉียงใต้ที่อุทัยธานี และกระจายห่าง ๆ ทางภาคตะวันออก ขึ้นตามที่โล่งริมลำธาร ความสูงถึงประมาณ 100 เมตร

หมายเหตุ: แทนเรื่อง มณีจันทร์ (Lysionotus serratus D.Don) ที่ไปซ้ำกับพืชเด่นประจำเดือน October 2011

ภาพ  ปรีชา การะเกตุ, มานพ ผู้พัฒน์ (อุบลราชธานี)

เอกสารอ้างอิง
Chayamarit, K. (1991). Capparaceae. In Flora of Thailand Vol. 5 part 3: 244.