Plant of the month September,2013
English (ไทย)

 

 

พนมสวรรค์ต้น  
Clerodendrum smitinandii Moldenke, Phytologia 7: 79 1959.
วงศ์ Lamiaceae

ไม้ต้น สูง 8–10(–15) ม. กิ่งอ่อนเป็นเหลี่ยม ใบเรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปรี รูปขอบขนาน หรือแกมรูปไข่กลับ ยาว 4–18 ซม. ปลายเรียวแหลมเป็นติ่งสั้น ๆ ปลายติ่งมน โคนเรียวสอบ แผ่นใบเกลี้ยงทั้งสองด้าน เส้นแขนงใบข้างละ 4–7 เส้น โค้งจรดกันใกล้ขอบใบ เส้นแขนงใบย่อยกึ่งขั้นบันไดห่าง ๆ ก้านใบยาว 1.5–3 ซม. ช่อดอกแบบช่อกระจุกแยกแขนงสั้น ๆ คล้ายช่อเชิงหลั่น ออกตามปลายกิ่ง ตั้งขึ้น ยาว 4–6 ซม. ก้านดอกยาว 1–1.5 ซม. ใบประดับรูปเส้นด้าย ยาว 0.4–1 ซม. กลีบเลี้ยงเชื่อมติดกันรูปถ้วย กว้างยาว 4–8 มม. ปลายแยกเป็น 5 กลีบ รูปสามเหลี่ยม เรียวยาวประมาณ 1 ซม. ติดทน หลอดกลีบดอกเรียวยาว ยาว 4–5 ซม. ปลายแยกเป็น 5 กลีบ บานออก รูปรี ยาวประมาณ 1 ซม. มีขนละเอียด เกสรเพศผู้ 2 คู่ ติดภายในหลอดกลีบดอกระหว่างกลีบดอก ยื่นพ้นปากหลอดกลีบดอก 2.5–3 ซม. รังไข่มี 4 ช่อง เกสรเพศเมียยื่นเลยปากหลอดกลีบดอกเท่า ๆ เกสรเพศผู้หรือยาวกว่าเล็กน้อย ปลายแยก 2 แฉก ผลมี 4 ไพรีน

 

การกระจายพันธุ์  กัมพูชา เวียดนาม และภาคตะวันออกเฉียงใต้ของไทยที่ฉะเชิงเทราและจันทบุรี ขึ้นตามที่ลาดชันในป่าดิบชื้น ความสูง 600–1500 เมตร

หมายเหตุ: แก้ไขข้อมูล 18 มกราคม 2560

ภาพ  สุคนธ์ทิพย์ ศิริมงคล (เขาสอยดาว จันทบุรี)

เอกสารอ้างอิง
Leeratiwong, C., P. Chantaranothai and A. J. Paton. 2011. A Synopsis of the Genus Clerodendrum L. (Lamiaceae) in Thailand. Tropical Natural History 11(2): 177–211.