Plant of the month December,2012
English (ไทย)

 

 

หญ้าดอกลาย  
Swertia calcicola Kerr, Kew Bull. 1940: 183. 1940.
วงศ์ Gentianaceae

ไม้ล้มลุก สูง 10–30 ซม. แตกกิ่งจำนวนมาก กิ่งเป็นเหลี่ยม เกลี้ยง ใบเรียงตรงข้าม รูปรีหรือรูปไข่ ยาวประมาณ 2.5 ซม. ปลายแหลม โคนเรียวสอบ ไร้ก้าน ช่อดอกแบบช่อกระจุกแยกแขนง ออกตามปลายกิ่งหรือซอกใบ กลีบเลี้ยงและกลีบดอกมีจำนวนอย่างละ 5 กลีบ พบน้อยที่ 4 กลีบ ก้านดอกยาว 1.5–3.5 ซม. กลีบเลี้ยงแฉกลึก กลีบรูปรี ยาว 4–5 มม. ปลายแหลม กลีบดอกแยกเกือบจรดโคน สีขาว มีลายเป็นริ้วยาวสีม่วง กลีบรูปไข่ ยาว 0.7–1.3 ซม. ปลายแหลม ขอบเว้าเข้าเล็กน้อย โคนด้านในมีต่อมน้ำต้อย 2 ต่อม รูปรี ล้อมรอบด้วยขนยาวประมาณ 0.7 มม. ยกเว้นที่โคนต่อม เกสรเพศผู้ติดที่โคนกลีบดอก ก้านชูอับเรณูรูปเส้นด้าย โคนแผ่กว้างเล็กน้อย ยาว 3–5 มม. อับเรณูรูปไข่ ยาวประมาณ 1 มม. ไม่มีจานฐานดอก รังไข่เหนือวงกลีบ มีช่องเดียว รูปรี ขนาดเล็ก ออวุลจำนวนมาก ก้านเกสรเพศเมียสั้น ยอดเกสรเป็นตุ่ม จัก 2 พู ผลแห้งแตก รูปขอบขนาน ยาว 5–8.5 มม. เมล็ดขนาดเล็ก จำนวนมาก

 

การกระจายพันธุ์  พืชถิ่นเดียวของไทย พบทางภาคเหนือที่ดอยอินทนนท์และดอยเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ ขึ้นตามที่โล่งบนเขาหินปูนหรือทุ่งหญ้า ความสูง 2000–2100 เมตร

หมายเหตุ: แก้ไขข้อมูล 17 มกราคม 2560

ภาพ  สุคนธ์ทิพย์ ศิริมงคล (ดอยอินทนนท์ เชียงใหม่)

เอกสารอ้างอิง
Uboncholaket, A. 1987. Gentianaceae. In Flora of Thailand Vol. 5 part 1: 91–92.