Plant of the month November,2012
English (ไทย)

 

 

ว่านจันทรกานต์  
Monotropa uniflora L., Sp. Pl. 1: 387. 1753.
วงศ์ Ericaceae

ไม้ล้มลุก ไม่มีคลอโรฟิลล์ สูง 15–25 ซม. ขึ้นเป็นกระจุก สีขาวหรือมีสีชมพูแซม เปลี่ยนเป็นสีดำเมื่อแห้ง ส่วนต่าง ๆ เกลี้ยง ไม่มีใบ ช่อดอกตั้งตรง สูง 10–30 ซม. ใบประดับเรียงเวียนตามก้านช่อเหนือพื้นดิน รูปไข่หรือรูปขอบขนาน เป็นแผ่นบาง ๆ ยาวได้ประมาณ 1 ซม. ช่วงโคนใต้ดินเรียงหนาแน่น หนาและสั้นกว่าตามก้านช่อเหนือพื้นดิน มีดอกเดียว สีขาว คล้ายรูประฆัง งอลง กลีบเลี้ยง 3–5 กลีบ รูปขอบขนาน ยาว 1–1.5 ซม. ปลายแหลม ขอบกลีบจักไม่เป็นระเบียบ กลีบดอก 3–8 กลีบ รูปไข่กลับแกมรูปขอบขนาน ยาว 1.2–2.2 ซม. ด้านในมีขนสั้นนุ่ม โคนกลีบเป็นถุง ปลายกลีบกลม ขอบเรียบหรือจักไม่เป็นระเบียบใกล้ปลายกลีบ เกสรเพศผู้ส่วนมากมีประมาณ 10 อัน ก้านชูอับเรณูยาว 1–1.5 ซม. มีขนสั้นนุ่ม อับเรณูมีแผ่นรยางค์กลม ๆ ขนาดประมาณ 2 มม. อับเรณูเชื่อมติดกัน เปิดด้านปลาย รังไข่เกลี้ยง มีร่อง ก้านเกสรเพศมียยาว 2–3 มม. ยอดเกสรรูปกรวย เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 4 มม. มีต่อมน้ำต้อยที่โคนรังไข่ ผลแห้งแตก รูปรีเกือบกลม ตั้งขึ้น ยาว 1–1.5 ซม. เมล็ดขนาดเล็ก จำนวนมาก

 

 

การกระจายพันธุ์  พบในอเมริกาเหนือ อเมริกากลาง ทางตอนบนของอเมริกาใต้ อินเดีย ภูฏาน เนปาล บังคลาเทศ จีน ญี่ปุ่น เกาหลี พม่า และภาคเหนือของไทยที่ดอยอินทนนท์ จังหวัดเชียงใหม่ ขึ้นใต้ร่มเงาในป่าดิบเขา ความสูงประมาณ 2200 เมตร

หมายเหตุ: แก้ไขข้อมูล 17 มกราคม 2560

ภาพ  ราชันย์ ภู่มา (ดอยอินทนนท์ เชียงใหม่)

เอกสารอ้างอิง
Haining, Qin and G.D. Wallace. 2005. Ericaceae. In Flora of China Vol. 14: 255–256.