ไม้ล้มลุก สูง 10–50 ซม. หัวใต้ดินกลมหรือเรียวยาว อวบน้ำ มีขนยาวตามลำต้น หูใบ แผ่นใบ กลีบเลี้ยง หูใบรูปแถบ ยาว 4–8 มม. ติดทน ใบรูปใบหอกหรือรูปแถบ ยาว 1.5–7 ซม. ปลายแหลมหรือมน โคนกลมหรือคล้ายรูปหัวใจ ก้านใบสั้นหรือเกือบไร้ก้าน ช่อดอกออกสั้น ๆ ตามซอกใบ มี 1–2 ดอก ใบประดับรูปแถบ กลีบเลี้ยงรูปถ้วย ยาว 3–5 มม. ปลายแยกเป็น 5 แฉกรูปสามเหลี่ยมแคบ ๆ ดอกสีเหลือง ยาว 0.8–1 ซม. ด้านนอกสีอ่อนกว่า มีเส้นกลีบสีน้ำตาล กลีบกลางรูปไข่กลับ โคนเป็นติ่ง กลีบปีกรูปขอบขนานแกมรูปไข่กลับ โคนมีติ่งด้านเดียว กลีบคู่ล่างสั้นกว่ากลีบปีกเล็กน้อย รังไข่มีขนหยาบยาว ก้านเกสรเพศเมียโค้งเข้า เกลี้ยง ผลรูปรีหรือรูปขอบขนานเบี้ยว ยาวประมาณ 1 ซม. แก่สีดำ มีขนหยาบยาว มี 2 เมล็ด สีดำขนาดเล็ก ขั้วเมล็ดยาวเท่า ๆ เมล็ด

ภาพ  ปรีชา การะเกตุ (ดอยหัวหมด ตาก)