Plant of the month June,2011
English (ไทย)

 

 

ระคนทอง  
Tristellateia australasiae A.Rich., Sert. Astrol.: t. 15. 1833.
วงศ์ Malpighiaceae

ไม้เถาเนื้อแข็ง ยาวได้ถึง 10 ม. ลำต้นเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 4 ซม. กิ่งอ่อนมีขนสั้นนุ่ม หูใบรูปแถบ ยาวประมาณ 1 มม. ใบเรียงตรงข้าม รูปไข่หรือแกมรูปขอบขนาน ยาว 6–12 ซม. ปลายแหลมหรือแหลมยาว โคนกลมหรือรูปหัวใจ แผ่นใบเกลี้ยง มีต่อม 2 ต่อม ติดกับก้านใบ ขอบใบโค้งเล็กน้อย ก้านใบยาว 1–2 ซม. ช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกตามซอกใบ ยาว 10–20 ซม. ดอกเรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก ก้านดอกยาว 1.5–3 ซม. มีข้อต่ำกว่าจุดกึ่งกลางก้านดอก ใบประดับ 1 ใบ ยาว 2–3 มม. ใบประดับย่อย 2 ใบ ยาวประมาณ 1 มม. ดอกบานเส้นผ่านศูนย์กลาง 2–2.5 ซม. กลีบเลี้ยง 5 กลีบ รูปสามเหลี่ยม ยาว 3–4 มม. บางครั้งมีต่อมเล็ก ๆ ปลายกลีบมน ดอกสีเหลือง มี 5 กลีบ รูปขอบขนานหรือแกมรูปไข่ ยาว 0.8–1.5 ซม. ขอบเรียบ โคนคล้ายเงี่ยงลูกศร ก้านกลีบยาว 2–3 มม. เกสรเพศผู้ 10 อัน ก้านชูอับเรณูกว้างช่วงโคน สีเหลืองเปลี่ยนเป็นสีแดง ยาวไม่เท่ากัน ยาว 3–5 มม. อับเรณูยาว 2–3 มม. รังไข่เส้นผ่านศูนย์กลาง 2–3 มม. คาร์เพลแยกเป็นพูตื้น ๆ ก้านเกสรเพศเมียยาว 6–8 มม. เกลี้ยง ผลเชื่อมติดกัน แยกเป็นแฉกคล้ายปีก เส้นผ่านศูนย์กลาง 1–2 ซม. ปีกขนาดไม่เท่ากัน มี 8–9 ปีก เมล็ด 3 เมล็ด ยาว 5–6 มม.

 

 

การกระจายพันธุ์  พบที่ไต้หวัน เวียดนามตอนใต้ ภูมิภาคมาเลเซีย หมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก และออสเตรเลีย ในไทยพบทางภาคตะวันออกเฉียงใต้และภาคใต้ ขึ้นตามรอยต่อระหว่างป่าดิบชื้นและป่าโกงกาง นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ

หมายเหตุ: แก้ไขข้อมูล 27 ธันวาคม 2559

ภาพ  ราชันย์ ภู่มา (ทุ่งทะเล กระบี่)

เอกสารอ้างอิง
Sirirgsa, P. 1991. Malpighiaceae. In Flora of Thailand Vol. 5 part 3: 285–287.
Shu-kun Chen and M. Funston. 2008. Malpighiaceae. In Flora of China Vol. 11: 138.