Plant of the month August,2010
English (ไทย)

 

 

ผักหวานนก  
Sauropus hirsutus Beille in Lecomte, Fl. Indo-Chine 5: 657. 1927.
วงศ์ Euphorbiaceae

ไม้พุ่มเตี้ย แยกเพศร่วมต้น สูง 0.4–2 ม. แตกกิ่งจำนวนมาก มีขนหยาบหนาแน่น หูใบยาว 2–4 มม. ใบเรียงเวียน รูปรี รูปไข่ หรือรูปไข่กลับ ยาว 1.5–7.5 ซม. ปลายแหลมสั้นเกือบมนหรือมีติ่งแหลมสั้น ๆ โคนรูปลิ่ม มน หรือกลม แผ่นใบมีขนกระจายด้านล่าง เส้นแขนงใบข้างละ 5–8 เส้น ดอกออกเป็นกระจุกสั้น ๆ ตามซอกใบ ไม่มีกลีบดอก กลีบเลี้ยง 6 กลีบ รูปรีกว้างเกือบกลม แยกเกือบจรดโคน มีขนด้านนอก ดอกเพศผู้ขนาดเล็ก เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 3 มม. ก้านดอกยาว 3–4 มม. เกสรเพศผู้ 3 อัน เชื่อมติดกันเป็นเส้าเกสร สูงประมาณ 0.3 มม. ดอกเพศเมียเส้นผ่านศูนย์กลาง 5–10 มม. ขยายในผล ก้านดอกยาวประมาณ 3 มม. กลีบเลี้ยงกลีบเล็ก 3 กลีบ ยาวประมาณ 2.5 มม. กลีบใหญ่ 3 กลีบ ยาว 3–4.5 มม. รังไข่มี 3 ช่อง สูงประมาณ 1 มม. เกสรเพศเมียไร้ก้าน ยอดเกสรมี 3 แฉก แต่ละแฉกแยก 2 พู บานออกตามแนวระนาบ ผลแห้งแตก รูปรีกว้าง ยาว 6–8 มม. เมล็ดรูปสามเหลี่ยม ยาวประมาณ 5 มม.

 

 

 

การกระจายพันธุ์  พบในภูมิภาคอินโดจีน และไทยยกเว้นทางภาคใต้ ขึ้นตามที่โล่งในป่าเบญจพรรณ ป่าเต็งรัง และป่าดิบแล้ง ความสูงไม่เกิน 700 เมตร

หมายเหตุ: แก้ไขข้อมูล 27 ธันวาคม 2559

ภาพ  ปรีชา การะเกตุ (มุกดาหาร-วิสัยและดอก); ราชันย์ ภู่มา (หนองคาย-ผล)

เอกสารอ้างอิง
Welzen, van P. C. and K. Chayamarit 2007. Euphorbiaceae. In Flora of Thailand Vol. 8 part 2: 537–539.