Plant of the month December,2009
English (ไทย)

 

 

หญ้าพันเกลียว  
Ceropegia thailandica Meve, Bradleya 27: 161. 2009.
วงศ์ Apocynaceae-Asclepiadoideae

ไม้ล้มลุก หัวใต้ดินเส้นผ่านศูนย์กลาง 1.5–2 ซม. มีรากยาวได้ถึง 10 ซม. ลำต้นลักษณะคล้ายหญ้า สูง 10–30 ซม. แตกกิ่ง เกลี้ยง มีขนประปรายตามข้อ มีน้ำยางใส ใบเรียงตรงข้าม รูปแถบ ยาว 3.5–7 ซม. ปลายแหลม โคนเรียวสอบ ไร้ก้าน ช่อดอกแบบช่อกระจุกมีดอกเดียว ก้านช่อยาว 0.8–1 ซม. ใบประดับรูปลิ่มแคบ ยาวประมาณ 1 มม. ก้านดอกยาว 4–8 มม. กลีบเลี้ยง 5 กลีบ รูปใบหอก ยาว 7–8 มม. หลอดกลีบดอกรูปทรงกระบอก สีครีม มีปื้นสีน้ำตาลทั่วไป ยาว 1–1.2 ซม. ปลายคอด มีขนด้านใน กลีบดอก 5 กลีบ รูปแถบแกมรูปลิ่ม บิดเป็นเกลียว สีเขียวครีมอมน้ำตาล ยาว 4–5.5 ซม. ปลายกลีบเรียวแหลมยาว โคนกลีบเป็นติ่ง พับงอ มีขนกำมะหยี่สีม่วงดำ ขอบกลีบมีขนครุย ปลายขนเป็นต่อม กระบังรอบเส้าเกสรสีแดงอมม่วง สูงประมาณ 4 มม. กระบังด้านนอกยาวประมาณ 0.6–0.7 มม. กลีบด้านในมีขน กลีบกระบังด้านในเกลี้ยง โค้งงอ ยาว 3–3.5 มม. อับเรณูอยู่เหนือยอดเกสรเพศเมีย ยาวประมาณ 0.5 มม. เรณูสีเหลือง รังไข่เกลี้ยง

 

 

การกระจายพันธุ์  พืชถิ่นเดียวของไทย พบเฉพาะที่ภูวัว จังหวัดบึงกาฬ ขึ้นกระจายห่าง ๆ ตามทุ่งหญ้าที่ราบบนยอดภูเขาหินทรายชายป่าดิบแล้ง ความสูงประมาณ 300 เมตร

หมายเหตุ: แก้ไขข้อมูล 27 ธันวาคม 2559

ภาพ  ปรีชา การะเกตุ (ภูวัว บึงกาฬ)

เอกสารอ้างอิง
Meve, U. 2009. Ceropegia thailandica (Asclepiadoideae-Ceropgieae), a spectacular new Thai species. Bradleya Vol. 27: 161–164.