Plant of the month November,2009
English (ไทย)

 

 

ปอขี้อ้น  
Helicteres viscida Blume, Bijdr. 1: 79. 1825.
วงศ์ Malvaceae (Sterculioideae)

ไม้พุ่ม สูง 1–3 ม. ลำต้นและกิ่งมีขนรูปดาว ใบเรียงเวียน รูปไข่ จักเป็นพู ยาว 7–15 ซม. ปลายจักเป็นติ่งแหลม โคนรูปหัวใจ ขอบใบจักฟันเลื่อยสองชั้นไม่เป็นระเบียบ แผ่นใบมีขนรูปดาวด้านล่าง เส้นโคนใบมี 5–7 เส้น เส้นแขงใบมี 3–5 คู่ เส้นแขนงใบย่อยแบบขั้นบันได ก้านใบยาวประมาณ 1 ซม. มีขนสั้นนุ่ม ช่อดอกแบบช่อกระจุก ออกตามซอกใบ ยาวได้ถึง 3 ซม. มีขนรูปดาวคล้ายกำมะหยี่หนาแน่น หลอดกลีบเลี้ยงยาวได้ถึง 2 ซม. ปลายแยกเป็นแฉกเล็ก ๆ 5 แฉก ขนาดไม่เท่ากัน มีขนหนาแน่นด้านนอก กลีบดอก 5 กลีบ แยกกัน รูปใบพาย ปลายมน ขนาดไม่เท่ากัน ยาว 2.5–3 ซม. มีก้านสั้น ๆ ที่โคนก้านมีรยางค์เป็นติ่ง 1 คู่ เกสรเพศผู้ 10 อัน ติดบนก้านชูเกสรร่วม เกสรเพศผู้ที่เป็นหมัน 5 อัน รังไข่อยู่ด้านบน มี 5 ช่อง รูปไข่แกมรูปขอบขนาน มีตุ่ม มีขน ล้อมรอบด้วยวงเกสรเพศผู้ มี 5 สัน ก้านเกสรเพศเมียมี 5 แฉก รูปเส้นด้าย ผลแห้งแตก รูปทรงกระบอก ยาว 3–4 ซม. มี 5 สัน ปลายเป็นจงอย มีขนรูปดาวยาวหนาแน่น เมล็ดจำนวนมาก เกือบกลม มีสันเล็ก ๆ ยาวประมาณ 2 มม.

 

 

การกระจายพันธุ์  พบที่จีนตอนใต้ พม่า ลาว เวียดนาม คาบสมุทรมลายู สุมาตรา ชวา บอร์เนียว ในไทยพบกระจายห่าง ๆ ทุกภาค ขึ้นตามชายป่าดิบแล้งและป่าดิบชื้น ความสูงจนถึงประมาณ 350 เมตร

หมายเหตุ: แก้ไขข้อมูล 27 ธันวาคม 2559

ภาพ  ปรีชา การะเกตุ (ทุ่งใหญตะวันออก ตาก)

เอกสารอ้างอิง
Phengkhlai, C. 2001. Sterculiaceae. In Flora of Thailand Vol. 7 part 3: 573.
Tang, Ya, M. G. Gilbert and L. J. Dorr. 2007. Sterculiaceae. In Flora of China Vol. 12: 319