Plant of the month July,2004
English (ไทย)

 

 

ซ้อหิน  
Gmelina racemosa (Lour.) Merr., Trans. Am. Phil. Soc. N.s.xxiv. II. 11: 336. 1935.— Lantana racemosa Lour. Fl. Cochinch. Ii. 376. 1979.
วงศ์ Lamiaceae

ไม้ต้น สูงได้ถึง 25 ม. เปลือกแตกเป็นร่องตื้น ๆ สีเทาเข้ม ใบรูปไข่ กว้าง 7–15 ซม. ยาว 12–20 ซม. ปลายแหลม โคนสอบ มน หรือกลม ขอบเรียบ แผ่นใบด้านบนเกลี้ยง แผ่นใบด้านล่างมีนวลและขนสั้นนุ่ม เส้นแขนงใบข้างละ 3–6 เส้น ก้านใบยาว 3–6 ซม. มีขนสั้นนุ่ม เป็นร่องด้านบน ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกที่ปลายกิ่ง ยาวได้ถึง 15 ซม. ใบประดับรูปแถบ ยาว 4–5 ซม. ร่วงเร็ว กลีบเลี้ยงรูประฆัง สีเขียวอ่อน ยาว 8–10 มม. ปลายตัด ด้านนอกมีขน ดอกคล้ายรูปปากเปิด ยาว 4.5–5 ซม. มีขนสั้นนุ่ม ด้านนอกมีสีขาวอมม่วง ด้านในสีม่วงซีด ปลายกลีบสีเหลืองเข้ม ปลายแยกเป็น 5 กลีบ ขนาดเท่า ๆ กัน ปลายกลีบกลม เกสรเพศผู้ยื่นพ้นหลอดกลีบดอกเล็กน้อย ก้านชูอับเรณูติดประมาณกึ่งกลางหลอดกลีบดอก รังไข่รูปไข่ มีขนสั้นนุ่ม ยอดเกสรเพศเมียจัก 2 พู ผลเมล็ดเดียวแข็ง สีเขียวอ่อน สุกสีเหลือง รูปไข่ ยาว 2.5–3 ซม

 

การกระจายพันธุ์  พบที่เวียดนาม ลาว และทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบนของไทย ที่ภูวัว จังหวัดบึงกาฬ ขึ้นในป่าดิบแล้ง ความสูงประมาณ 200 เมตร

หมายเหตุ: เนื้อไม้มีความแข็งแรงและทนทานสูงกว่าซ้อ (Gmelina arborea Roxb.) แก้ไขข้อมูล 30 พฤศจิกายน 2559

ภาพ  ราชันย์ ภู่มา (ภูวัว บึงกาฬ)

เอกสารอ้างอิง
--