Plant of the month January,2004
English (ไทย)

 

 

กระท่อม  
Mitragyna speciosa (Korth.) Havil., J. Linn. Soc., Bot. 33: 69 1897.
วงศ์ Rubiaceae

ไม้ต้น สูงได้ถึง 25 ม. เปลือกเรียบ สีเทา หูใบร่วงง่าย ใบเรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปรี รูปไข่กว้าง หรือรูปไข่กลับ ขนาด 5–11 x 12–17 ซม. ปลายเป็นติ่งสั้น ๆ โคนส่วนมากมน รูปหัวใจ หรือรูปลิ่ม แผ่นใบบาง ด้านบนเกลี้ยง ด้านล่างมีขนประปราย เส้นแขนงใบข้างละ 8–17 เส้น มีต่อมตามซอกเส้นแขนงใบ เส้นใบย่อยรูปขั้นบันได ก้านใบยาว 2.5–4 ซม. ช่อดอกแบบช่อกระจุก แน่น ออกที่ยอด ทรงกลม ดอกย่อยหนาแน่น ใบประดับรูปช้อน กลีบเลี้ยงและกลีบดอกมีจำนวนอย่างละ 5 กลีบ หลอดกลีบเลี้ยงยาวประมาณ 2 มม. หลอดกลีบดอกยาว 3.5–5 มม. ปลายแยก 5 แฉกตื้น ๆ ยาว 2.5–3 มม. เกสรเพศผู้ 5 อัน อับเรณูยาว 1–1.5 มม. ก้านชูอับเรณูยาว 0.5 มม. มี 2 คาร์เพล ออวุลจำนวนมาก ผลรวมเส้นผ่านศูนย์กลางยาว 2–3 ซม. ผลย่อยขนาด 7–9 x 4–5 มม. เมล็ดยาวประมาณ 1 มม. มีปีกบางที่ปลายทั้งสองด้าน ยาว 1–2 มม.

 

 

การกระจายพันธุ์  กระจายพันธุ์กว้างในภูมิภาคมาเลเซีย (สุมาตรา บอร์เนียว ฟิลิปปินส์ นิวกีนี) และนิยมปลูกทางภาคใต้ของไทย

การใช้ประโยชน์ ดูที่หน้าสิ่งพิมพ์ออนไลน์ "พืชที่ให้สารออกฤทธิ์ต่อจิตและประสาท"

หมายเหตุ แก้ไขข้อมูล 23 ธันวาคม 2562

ภาพ  ราชันย์ ภู่มา (พังงา cultivated)

เอกสารอ้างอิง
Ridsdale, C.E. 1978. A revision of Mitragyna and Uncaria (Rubiaceae). Blumea 24: 65.