| ชมพูพาน | Wightia speciosissima (D.Don) Merr., J. Arnold Arbor. 19: 67. 1938. --- Gmelina speciosissma D. Don, Prodr. Fl. Nepal: 104. 1825. | วงศ์ Scrophulariaceae | |
ไม้พุ่ม ไม้ยืนต้นอิงอาศัยบนต้นไม้หรือบนก้อนหิน สูงถึง 15 ม. ผลัดใบหรือไม่ผลัดใบ ใบเรียงตรงข้าม รูปรีหรือรูปขอบขนาน ขนาดถึง 15 x 30 ซม. ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบ ฐานใบรูปลิ่มหรือมน แผ่นใบหนา มีสะเก็ดรูปดาวสีเหลืองเทากระจาย ก้านใบยาวประมาณ 2 ซม. ช่อดอกแบบช่อกระจุกแยกแขนง ยาว 10–20 ซม. ดอกย่อยจำนวนมาก ก้านช่อดอกยาวถึง 1 ซม. ก้านดอกย่อยสั้นมาก มีใบประดับย่อยเล็ก ๆ 2 อัน กลีบเลี้ยงรูประฆัง ยาวถึง 8 มม. ปลายมี 3–4 แฉก รูปกลม รูปไข่กว้าง หรือเรียบ กลีบดอกสีชมพู ยาวถึง 3.5 ซม. หลอดกลีบดอกสั้น ด้านนอกมีขนรูปดาว ปลายกลีบแยกเป็น 2 ส่วน ด้านบนมี 2 แฉก ด้านล่างมี 3 แฉก เกสรเพศผู้ 4 อัน (2 คู่ยาวไม่เท่ากัน) มีขนปกคลุม ไม่พบเกสรเพศผู้ที่เป็นหมัน รังไข่รูปไข่ถึงค่อนข้างกลม ผิวเกลี้ยง มีลายริ้ว 6 เส้น ก้านเกสรเรียวยาว ยอดเกสรไม่ชัดเจน ผลแบบแคปซูล รูปขอบขนานหรือแกมรูปแถบยาว ยาว 2.5–4 ซม. เมื่อแก่แตกตามพู 2 ส่วน เมล็ดมีจำนวนมาก รูปแถบยาวประมาณ 1.5 x 7 มม.มีปีกบางและแคบ | | | |
การกระจายพันธุ์ พบตั้งแต่เนปาล สิกขิม อินเดีย จีน (ยูนาน) พม่า และภูมิภาคอินโดจีน ในไทยพบที่เชียงใหม่ (ดอยอินทนนท์), เลย (ภูกระดึง), พิษณุโลก (ภูเมี่ยง) และจันทบุรี (เขาสอยดาว) ขึ้นในป่าดิบเขา ตามยอดไม้หรือหน้าผาหินที่เปิดโล่ง ความสูง 1300–2500 เมตร
หมายเหตุ แก้ไขข้อมูล 28 กันยายน 2559 | |
ภาพ ราชันย์ ภู่มา (แม่ริม - ดอก; ดอยอินทนนท์ - ถิ่นที่อยู่) | |
เอกสารอ้างอิง
| Deyuan, H., Y. Hanbi, J. Cunli and N.H. Holmgren. 1998 Scrophulariaceae. In Flora of China No. 18: 10–11. | | Yamazaki, T. 1990. Scrophulariaceae. In T. Smitinand & K. Larsen (eds.), Flora of Thailand volume 5(2): 142–143. |
|