Plant of the month August,2002
English (ไทย)

 

 

มหาพรหม    
Mitrephora winitii Craib, Bull. Misc. Inform. 1922: 227. 1922.
วงศ์ Annonaceae

ไม้ต้น ขนาดเล็ก สูง 8–10 ม. แตกกิ่งต่ำ เปลือกเรียบ สีน้ำตาลเข้มและมีรอยด่างสีเขียวเทา ปลายกิ่ง ก้านใบ เส้นกลางใบ ช่อดอก ใบประดับด้านนอก กลีบเลี้ยงด้านนอกและผลมีขนสั้นหนานุ่มสีน้ำตาลเข้ม กิ่งแตกเป็นร่องร่างแหละเอียด มีช่องหายใจ ใบรูปขอบขนาน รูปใบหอก หรือรูปใบหอกแกมรูปไข่ ขนาด 3.5–7 x 6–20 ซม. ปลายใบแหลมหรือเรียวแหลม ฐานใบรูปหัวใจหรือเบี้ยวเล็กน้อย หลังใบสีเขียวเข้ม ท้องใบสีเขียวซีด เส้นแขนงใบ 12–20 คู่ แผ่นใบมีขนประปรายที่เส้นแขนงใบและทั้งแผ่นใบด้านล่าง ก้านใบอวบหนา ยาว 0.3–0.5 ซม. ช่อดอกออกตามซอกใบหรือตามแผลใบ ก้านช่อดอกยาว 1–1.5 ซม. อวบหนา มักมี 1 ดอก ก้านดอกไม่ชัดเจน มีใบประดับย่อย ใบประดับรูปไข่ ขนาดประมาณ 0.5–0.8 ซม. กลีบเลี้ยงรูปไข่ ยาวถึง 1 ซม. กลีบดอก 6 กลีบ แบ่งเป็น 2 ชั้นๆละ 3 กลีบ ชั้นนอกรูปรี สีขาว ยาวถึง 4 ซม. ชั้นในรูปไข่สีชมพูแกมม่วง ยาวประมาณ 1.5 ซม. ปลายกลีบเชื่อมติดกัน เกสรเพศผุ้จำนวนมาก แกนอับเรณุปลายตัด รังไข่จำนวนมากติดผลประมาณ 10–16 ผล เกือบไม่มีก้าน ผิวหยิกย่นเมื่อแห้งแต่ละผลขนาดประมาณ 1.5 x 2–2.5 ซม.

 

การกระจายพันธุ์  พืชถิ่นเดียวของไทย พบที่ประจวบคีรีขันธ์ บริเวณน้ำตกห้วยยาง ขึ้นตามพื้นที่โล่ง เขาหินปูนหรือตามที่แห้งแล้งในป่าดิบชื้น ความสูง 100–150 เมตร

หมายเหตุ  แก้ไขข้อมูล 28 ตุลาคม 2559

ภาพ  ราชันย์ ภู่มา, ปรีชา การะเกตุ (ห้วยยาง ประจวบคีรีขันธ์)

เอกสารอ้างอิง
--