สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



จีง้ำ
วันที่ 13 กันยายน 2559

Scyphiphora hydrophyllacea C.F.Gaertn.

Rubiaceae

ไม้พุ่มหรือไม้ต้น สูงได้ถึง 6 ม. บางครั้งมีรากค้ำยัน กิ่งอ่อนและก้านใบมักมีสีแดงแต้ม ตามีชันเป็นเมือกสีเหลือง หูใบร่วมยาวประมาณ 3 มม. ติดทน ขอบมีขน ใบเรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปไข่กลับหรือแกมรูปขอบขนาน ยาว 4–10 ซม. ปลายกลมหรือมน แผ่นใบค่อนข้างหนา เส้นแขนงใบไม่ชัดเจน ก้านใบยาว 0.5–2 ซม. ช่อดอกแบบช่อกระจุก ออกตามซอกใบ ยาว 1.5–3 ซม. ดอกเกือบไร้ก้าน หลอดกลีบเลี้ยงยาวประมาณ 2 มม. ปลายแยกเป็น 4 แฉกตื้น ๆ ไม่ชัดเจน ติดทน ดอกรูปแตร สีขาวแล้วเปลี่ยนเป็นสีชมพูอ่อน บิดเวียนในตาดอก หลอดกลีบดอกยาว 3–5 มม. มี 4 กลีบ รูปลิ้น ยาว 2–3 มม. พับงอกลับ เกสรเพศผู้ 4 อัน ติดบนปากหลอดกลีบดอก ก้านชูอับเรณูสั้น ก้านเกสรเพศเมียยาว 5–7 มม. ยอดเกสรแยก 2 พู ยาวประมาณ 3 มม. ผลผนังชั้นในแข็ง รูปรี ยาว 0.8–1 ซม. มี 6–10 สัน แห้งแข็ง ลอยน้ำได้ มี 2–4 เมล็ด

พบที่มาดากัสการ์ อินเดีย ศรีลังกา จีนตอนใต้ พม่า ภูมิภาคอินโดจีนและมาเลเซีย ฟิลิปปินส์ ออสเตรเลีย และหมู่เกาะแปซิฟิก ในไทยพบตามชายฝั่งทะเล และป่าโกงกาง ต้นที่ไม่มีดอกและผลดูคล้ายกับพืชในสกุลโปรง Ceriops (Rhizophoraceae) ที่มีหูใบเรียวยาวกว่า และเปลือกมีช่องอากาศ

สกุล Scyphiphora C. F. Gaertn. มีชนิดเดียว ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “skyphos” ถ้วยหรือกระป๋อง และ “phero” นำไป ตามลักษณะผลรูปรีเป็นแนวสัน

ชื่ออื่น   จีง้ำ (กรุงเทพฯ); ซีง้ำ (ตรัง); ซีฮำ (มาเลย์-ภูเก็ต, สตูล); รังแค (ชุมพร)

จีง้ำ: ใบเรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก เส้นแขนงใบไม่ชัดเจน ช่อดอกแบบช่อกระจุก กลีบดอกรูปลิ้น พับงอกลับ กลีบเลี้ยงเชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแยกไม่ชัดเจน ติดทน ผลมีสันนูน (ภาพ: นันท์นภัส ภัทรหิรัญไตรสิน, ราชันย์ ภู่มา)

เอกสารอ้างอิง

Chen, T. and C.M. Taylor. (2011). Rubiaceae (Scyphiphora). In Flora of China Vol. 19: 323.

Puff, C., K. Chayamarit and V. Chamchumroon. (2005). Rubiaceae of Thailand. Forest Herbarium. Bangkok.

ซีง้ำ
วันที่ 13 กันยายน 2559

Scyphiphora hydrophyllacea C.F.Gaertn.

Rubiaceae

ดูที่ จีง้ำ

ซีฮำ
วันที่ 13 กันยายน 2559

Scyphiphora hydrophyllacea C.F.Gaertn.

Rubiaceae

ดูที่ จีง้ำ

รังแค
วันที่ 13 กันยายน 2559

Scyphiphora hydrophyllacea C.F.Gaertn.

Rubiaceae

ดูที่ จีง้ำ