สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   

คิติ
วันที่ 29 พฤษภาคม 2560

Ricinus communis L.

Euphorbiaceae

ดูที่ ละหุ่ง

คีเต๊าะ
วันที่ 29 พฤษภาคม 2560

Ricinus communis L.

Euphorbiaceae

ดูที่ ละหุ่ง

ปีมั้ว
วันที่ 29 พฤษภาคม 2560

Ricinus communis L.

Euphorbiaceae

ดูที่ ละหุ่ง

มะโห่ง
วันที่ 29 พฤษภาคม 2560

Ricinus communis L.

Euphorbiaceae

ดูที่ ละหุ่ง

มะโห่งหิน
วันที่ 29 พฤษภาคม 2560

Ricinus communis L.

Euphorbiaceae

ดูที่ ละหุ่ง

มะละหุ่ง
วันที่ 29 พฤษภาคม 2560

Ricinus communis L.

Euphorbiaceae

ดูที่ ละหุ่ง



ละหุ่ง
วันที่ 29 พฤษภาคม 2560

Ricinus communis L.

Euphorbiaceae

ไม้พุ่ม สูงได้ถึง 5 ม. แยกเพศร่วมต้น มีต่อมน้ำต้อยกระจายตามขอบหูใบ โคนก้านใบ โคนแผ่นใบ และโคนใบประดับ หูใบเชื่อมติดกันรูปสามเหลี่ยม ยาวได้ถึง 1.5 ซม. โอบรอบกิ่ง ร่วงเร็ว ใบเรียงเวียน รูปฝ่ามือ 6–11 แฉก เส้นผ่านศูนย์กลาง 10–20 ซม. โคนแบบก้นปิด ขอบจักฟันเลื่อยไม่เท่ากัน ปลายจักเป็นต่อม ช่อดอกแบบช่อกระจะ หรือแยกแขนงสั้น ๆ ดอกเพศผู้อยู่ช่วงล่าง ดอกเพศเมียอยู่ช่วงบน ไม่มีกลีบดอกและจานฐานดอก กลีบเลี้ยง 5 กลีบ แยกจรดโคน รูปสามเหลี่ยม ยาวได้ถึง 1 ซม. ในดอกเพศเมียคล้ายเกล็ด เกสรเพศผู้เชื่อมติดกันเป็นมัด แยกสองแฉกหลายหน รังไข่ 3 ช่อง แต่ละช่องมีออวุลเม็ดเดียว มีเกล็ดคล้ายหนาม ก้านเกสร 3 อัน ยาวเท่า ๆ กลีบเลี้ยง ปลายแฉกลึก ติดทน ผลแห้งแตก รูปรี ยาวประมาณ 1.5 ซม. จัก 3 พู มีขนคล้ายหนาม เมล็ดผิวมีปื้นสีน้ำตาล จุกขั้วจัก 2 พู

มีถิ่นกำเนิดในแอฟริกา ปลูกเป็นพืชเศรษฐกิจ เมล็ดให้น้ำมัน castor oil และ wonder oil ใช้ในอุตสาหกรรมเคลือบเงา ทำสี เคลือบหนัง หมึกพิมพ์ สบู่ น้ำมันหล่อลื่น และมีสรรพคุณแก้พิษต่าง ๆ เมล็ดมีพิษร้ายแรงถึงชีวิต

สกุล Ricinus L. อยู่ภายใต้วงศ์ย่อย Acalyphoideae เผ่า Acalypheae มีชนิดเดียว มีความผันแปรสูงเนื่องจากมีการเพาะปลูกมายาวนานตั้งแต่สมัยอียิปต์โบราณ ทำให้มีการจำแนกเป็นหลายพันธุ์ ชื่อสกุลเป็นภาษาละติน “ricinus” หมัด ตามลักษณะของเมล็ดที่มีรอยปื้นสีน้ำตาลคล้ายตัวหมัด

ชื่อสามัญ  Castor bean, Castor oil, Palma-christi

ชื่ออื่น   คิติ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน); คีเต๊าะ (กะเหรี่ยง-กำแพงเพชร); ปีมั้ว (จีน); มะละหุ่ง (ทั่วไป); มะโห่ง, มะโห่งหิน (ภาคเหนือ); ละหุ่ง (ทั่วไป); ละหุ่งแดง (ภาคกลาง)

ละหุ่ง: ใบรูปฝ่ามือ หูใบเชื่อมติดกันรูปสามเหลี่ยม โอบรอบกิ่ง ช่อดอกแบบช่อกระจะ ดอกเพศผู้อยู่ช่วงล่าง ดอกเพศเมียอยู่ช่วงบน ผลมี 3 พู ผิวมีขนคล้ายหนาม (ภาพ: ราชันย์ ภู่มา)

เอกสารอ้างอิง

van Welzen, P.C. (2007). Euphorbiaceae (Ricinus). In Flora of Thailand Vol. 8(2): 517–520.

ละหุ่งแดง
วันที่ 29 พฤษภาคม 2560

Ricinus communis L.

Euphorbiaceae

ดูที่ ละหุ่ง