สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



สะเดาดิน
วันที่ 31 กรกฎาคม 2560

Pentasacme caudatum Wall. ex Wight

Apocynaceae

ไม้ล้มลุก ขึ้นเป็นกอ สูง 20–80 ซม. ใบเรียงตรงข้าม รูปแถบ ยาว 5–15 ซม. เส้นแขนงใบไม่ชัดเจน มีเส้นขอบใน เส้นกลางใบนูนทั้งสองด้าน ก้านใบยาว 1–2 มม. ช่อดอกแบบช่อกระจุก ออกสั้น ๆ ตามซอกใบหรือระหว่างใบ มี 4–8 ดอกในแต่ละช่อ ใบประดับติดที่โคน ยาว 2–3 มม. ก้านดอกยาว 0.5–1.5 ซม. กลีบเลี้ยง 5 กลีบ รูปสามเหลี่ยม ยาวประมาณ 3 มม. มีต่อมที่โคน ดอกรูปกงล้อ สีขาว มี 5 กลีบ รูปแถบ บิดเวียนด้านขวา ยาวประมาณ 1 ซม. หลอดกลีบสั้น กะบังหนา มี 5 พู ปลายมีรยางค์คล้ายเกล็ด ขอบจัก ก้านชูอับเรณูเชื่อมติดกันเป็นหลอดสั้น ๆ ปลายอับเรณูบางเป็นจะงอยเล็ก ๆ ติดที่โคนปลายยอดเกสรเพศเมีย ยอดเกสรเพศเมียจักลึก 2 พู ฝักแตกแนวเดียว รูปทรงกระบอก ยาว 4–7 ซม. เมล็ดขนาดเล็กจำนวนมาก ปลายมีกระจุกขน ยาวประมาณ 1.5 ซม.

พบที่อินเดีย เนปาล ภูฏาน บังกลาเทศ จีนตอนใต้ พม่า ภูมิภาคอินโดจีน และคาบสมุทรมลายู ในไทยพบกระจายห่าง ๆ ทุกภาค ขึ้นตามโขดหินใกล้ลำธาร ในป่าดิบแล้ง และป่าดิบชื้น ความสูงถึงประมาณ 600 เมตร ในจีนใช้เป็นสมุนไพรรักษาโรคตับอักเสบ โรคตาแดง แก้เจ็บคอ และโรคหลอดลมอักเสบ

สกุล Pentasacme Wall. ex Wight เดิมชื่อ Pentasachme อยู่ภายใต้วงศ์ย่อย Asclepiadoideae มี 4 ชนิด พบเฉพาะในเอเชีย ในไทยมีชนิดเดียว ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “pente” 5 และ “akme” ยอด หมายถึงกลีบดอกมี 5 กลีบ ปลายกลีบบิดเวียน

สะเดาดิน: ไม้ล้มลุกขึ้นเป็นกอบนโขดหินริมลำธาร ช่อดอกออกตามซอกใบ ดอกรูปกงล้อ หลอดกลีบดอกสั้น กลีบดอกรูปแถบ (ภาพ: ปรีชา การะเกตุ)

เอกสารอ้างอิง

Li, B., M.G. Gilbert and W.D. Stevens. (1995). Asclepiadaceae. In Flora of China Vol. 16: 262.