สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



ผักแว่น2
วันที่ 30 มกราคม 2560

Oxalis corniculata L.

Oxalidaceae

ไม้ล้มลุกเกาะเลื้อย มีรากตามข้อ หูใบขนาดเล็ก ใบประกอบมี 3 ใบย่อย เรียงเวียน ใบย่อยรูปรีแกมรูปหัวใจกลับ กว้าง 0.5–2 ซม. สีเขียวหรือสีม่วงอมแดง ปลายเว้าลึก แผ่นใบด้านล่างมีขนสั้นนุ่ม ก้านใบส่วนมากยาว 1–2 ซม. หรือยาวได้ถึง 10 ซม. ช่อดอกแบบช่อซี่ร่ม ส่วนมากมี 1–5 ดอก ก้านช่อมักยาวกว่าก้านใบ ใบประดับมี 1 คู่ รูปใบหอก ยาว 2–4 มม. ก้านดอกยาว 0.4–2 ซม. มีขนหนาแน่น กลีบเลี้ยง 5 กลีบเรียงซ้อนเหลื่อม รูปใบหอก ติดทน ยาว 3.5–5 มม. ขอบมีขนครุย ดอกสีเหลือง มี 5 กลีบ รูปใบพาย ยาว 0.3–1 ซม. ก้านกลีบสั้น ๆ มี 5 คาร์เพล เชื่อมติดกัน ออวุลเรียงเป็นแถว 1–2 แถว ก้านเกสรเพศเมีย 5 อัน ผลแห้งแตก รูปทรงกระบอก ยาว 0.8–2.5 ซม. มีขน ส่วนผนังติดอยู่กับแกนกลางเมื่อแตก แต่ละช่องมี 5–14 เมล็ด มีเยื่อหุ้มที่ดีดเมล็ดออกหลังร่วง (ejaculatory)

พบทั่วไปในเขตร้อน ไม่ทราบถิ่นกำเนิดที่แน่นอน ขึ้นเป็นวัชพืช ความสูงถึงประมาณ 1500 เมตร น้ำสกัดจากใบมีสรรพคุณด้านสมุนไพรหลายอย่าง

สกุล Oxalis L. มีประมาณ 700 ชนิด พบในเขตร้อนและเขตอบอุ่น โดยเฉพาะอเมริกาใต้และแอฟริกาใต้ มีหลายชนิดเป็นไม้ประดับ เช่น ผีเสื้อ O. triangularis A. St.-Hil. ใบย่อยรูปสามเหลี่ยม และโพแดงแคระ O. hedysaroides Kunth ใบย่อยรูปไข่ เป็นต้น ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “oxys” กรด เปรี้ยว หมายถึงพืชที่ต้นและใบมีรสเปรี้ยว

ชื่อพ้อง  Oxalis repens Thunb.

ชื่อสามัญ  Creeping woodsorrel, Procumbent yellow-sorrel, Sleeping beauty,

ชื่ออื่น   ผักแว่น (ภาคกลาง); ส้มดิน (แม่ฮ่องสอน); ส้มสังกา, ส้มสามตา (เชียงใหม่); สังส้ม (แพร่); หญ้าตานทราย (แม่ฮ่อนสอน)

ผักแว่น: ใบประกอบมี 3 ใบย่อย ปลายใบย่อยเว้าลึก กลีบดอกรูปใบพาย ผลรูปทรงกระบอก (ภาพ: ราชันย์ ภู่มา)

เอกสารอ้างอิง

Liu, Q. and M. Watson. (2008). Oxalidaceae. In Flora of China Vol. 11: 2.

Veldkamp, J.F. (1970). Oxalidaceae. In Flora of Thailand Vol. 2(1): 16–17.

ส้มดิน
วันที่ 30 มกราคม 2560

Oxalis corniculata L.

Oxalidaceae

ดูที่ ผักแว่น2

ส้มสังกา
วันที่ 30 มกราคม 2560

Oxalis corniculata L.

Oxalidaceae

ดูที่ ผักแว่น2

ส้มสามตา
วันที่ 30 มกราคม 2560

Oxalis corniculata L.

Oxalidaceae

ดูที่ ผักแว่น2

สังส้ม
วันที่ 30 มกราคม 2560

Oxalis corniculata L.

Oxalidaceae

ดูที่ ผักแว่น2

หญ้าตานทราย
วันที่ 30 มกราคม 2560

Oxalis corniculata L.

Oxalidaceae

ดูที่ ผักแว่น2