สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



ไข่ดาว
วันที่ 17 สิงหาคม 2559

Oncoba spinosa Forssk.

Salicaceae

ไม้พุ่มหรือไม้ต้น สูงได้ถึง 10 ม. ลำต้นและกิ่งมีช่องอากาศและหนาม หนามยาว 5–7 ซม. ใบเรียงเวียน รูปรีหรือรูปไข่ ยาว 3.5–14 ซม. ขอบจักซี่ฟัน ก้านใบยาว 0.6–1 ซม. ดอกออกเดี่ยว ๆ ตามซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ก้านดอกยาว 1–2 ซม. กลีบเลี้ยง 4 กลีบ รูปไข่ ยาว 1–1.5 ซม. ติดทน ขยายในผลเล็กน้อย ดอกสีขาว มี 8–10 กลีบ รูปไข่กลับ ยาว 2.5–3.5 ซม. กลีบวงในแคบกว่าเล็กน้อย เกสรเพศผู้จำนวนมาก มี 5 มัด รังไข่มีช่องเดียว ก้านเกสรเพศเมียยาว 0.6–1 ซม. ยอดเกสรมีประมาณ 8 แฉก ติดทน ผลสดมีหลายเมล็ด กลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 5–6 ซม. เปลือกแข็ง มีสันตื้น ๆ ประมาณ 8 สัน เมล็ดรูปไข่ ยาว 6–7 มม.

มีถิ่นกำเนิดในแอฟริกา เป็นไม้ประดับทั่วไปในเขตร้อน เปลือกแข็งใช้ทำกล่องใส่ยาสูบ ผลกินได้ รากใช้รักษาโรคท้องมาน และกระเพาะปัสสาวะอักเสบ เมล็ดให้น้ำมันใช้ทำน้ำมันชักเงา แต่สกัดค่อนข้างยาก

สกุล Oncoba Forssk. มีประมาณ 30 ชนิด พบในอเมริกาเขตร้อน แอฟริกา และอาระเบีย ในไทยพบเป็นไม้ประดับชนิดเดียว ชื่อสกุลมาจากภาษาอาหรับ “onkub” หนาม เช่นเดียวกับคำระบุชนิด ซึ่งหมายถึงหูใบที่เปลี่ยนรูปเป็นหนาม

ชื่อสามัญ  Snuff-box tree

ไข่ดาว: ดอกขนาดใหญ่ ออกเดี่ยว ๆ ตามซอกใบใกล้ปลายกิ่ง กลีบดอก 8–10 กลีบ เกสรเพศผู้จำนวนมาก ผลกลม กลีบเลี้ยงและเกสรเพศเมียติดทน (ภาพ: ราชันย์ ภู่มา)

เอกสารอ้างอิง

Burkill, H.M. (1995). The useful plants of west tropical Africa. Royal Botanic Gardens Kew, 2nd edition, Vol. 3: 34–35.