สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



ยอย่าน
วันที่ 28 เมษายน 2560

Morinda umbellata L.

Rubiaceae

ไม้เถา มีขนสั้นนุ่มทั่วไป หูใบเชื่อมติดกันเป็นหลอด ยาว 2–6 มม. มีขนแข็ง 2 เส้น ยาวประมาณ 1 มม. ใบรูปรีถึงรูปใบหอก หรือแกมรูปไข่ ยาว 6–9 ซม. ปลายแหลมยาวหรือเป็นติ่งแหลม โคนแหลมหรือเรียวสอบ มักมีตุ่มใบเป็นขนยาว ก้านใบยาว 4–6 มม. ก้านช่อยาว 1–1.5 ซม. ช่อดอกย่อยมี 3–11 ช่อ ติดแบบช่อซี่ร่ม ก้านช่อย่อยยาว 0.4–1.2 ซม. ใบประดับรูปเส้นด้ายขนาดเล็ก ช่อกระจุกกลมหรือแป้น เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1 ซม. มีดอกย่อย 6–12 ดอก ดอกรูประฆัง หลอดกลีบดอกยาวประมาณ 2 มม. ด้านในมีขนยาว มี 4–5 กลีบ รูปใบหอก ยาวประมาณ 3 มม. ปลายกลีบหนาเป็นตะขอสั้น ๆ ผลรวมเส้นผ่านศูนย์กลาง 0.7–1.2 ซม. ผลย่อยยาว 4–5 มม. เชื่อมติดกัน สุกสีส้มอมแดง

พบที่อินเดีย ศรีลังกา จีนตอนใต้ ไต้หวัน ญี่ปุ่น ภูมิภาคมาเลเซีย ฟิลิปปินส์ และออสเตรเลีย ในไทยพบแทบทุกภาค ยกเว้นภาคเหนือ ขึ้นตามป่าดิบแล้ง ป่าดิบชื้น หรือเขาหินปูน ความสูงถึงประมาณ 1400 เมตร ในอินเดียผลดิบใช้ปรุงอาหาร ลำต้นใช้ทำเชือก ใบและรากใช้ฆ่าพยาธิ มีฤทธิ์เป็นยาสมาน แก้โรคท้องร่วง

ยอย่าน: ช่อผลย่อยติดแบบช่อซี่ร่ม มีขนสั้นนุ่ม ผลสุกสีส้มอมแดง (ภาพ: ราชันย์ ภู่มา)

เอกสารอ้างอิง

Chen, T. and C.M. Taylor. (2011). Rubiaceae (Morinda). In Flora of China Vol. 19: 220, 223, 229.

Das, S.C. and M.A. Rahman. (2011). Taxonomic revision of the genus Morinda L. (Rubiaceae) in Bangladesh. Bangladesh Jornal of Botany 40(2): 113–120.

Kesonbua, W. and P. Chantaranothai. (2013). The genus Morinda (Rubiaceae) in Thailand. ScienceAsia 39: 331–339.