ไม้เถา ยาวได้ถึง 20 ม. มีหัวใต้ดิน ใบเรียบ จัก 3–5 พู โคนเว้าตื้น กว้าง 7–16 ซม. หรือมี 3 ใบย่อย ขอบเรียบหรือจักฟันเลื่อยห่าง ๆ ก้านใบยาว 3–12 ซม. ช่อดอกเพศผู้ยาว 5–15 ซม. ใบประดับรูปคุ่ม ยาว 2–4 ซม. ด้านในมีขน ก้านดอกยาว 0.3–1.5 ซม. ฐานดอกรูปถ้วยตื้น ๆ สีดำ กว้าง 1–1.5 ซม. กลีบเลี้ยงยาว 1–1.5 ซม. ดอกสีครีม กลีบรูปรี ยาว 2.5–7 ซม. กลีบดอกที่ไม่มีแผ่นเกล็ดมีปื้นสีดำที่โคนกลีบด้านใน ก้านชูอับเรณูยาว 5–7 มม. อับเรณูยาวไม่เท่ากัน ปลายพอง โคนเป็นพูหนา ดอกเพศเมียก้านดอกยาว 3–10 ซม. ใบประดับรูปรี ยาวประมาณ 5 มม. กลีบเลี้ยงรูปใบหอก ยาว 0.4–1 ซม. รังไข่มีขนยาว ก้านเกสรเพศเมียยาว 0.6–1 ซม. ผลรูปรีเกือบกลม ยาว 6–20 ซม. มีตุ่มเป็นหนามอาจยาวได้ถึง 1 ซม. สุกสีแดงอมส้ม ก้านผลยาว 3–12 ซม. เมล็ดแบน ยาว 1.5–3 ซม. มีปุ่มกระจาย

พบที่อินเดีย จีนตอนใต้ พม่า ภูมิภาคอินโดจีนและมาเลเซีย ออสเตรเลีย ขึ้นตามชายป่าหรือเขาหินปูน ความสูงถึงประมาณ 1000 เมตร ผลอ่อน ใบอ่อน และดอกกินได้ เยื่อหุ้มเมล็ดมีสารไลโคปีน มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ เมล็ดให้น้ำมัน

ชื่อพ้อง  Muricia cochinchinensis Lour.

ชื่อสามัญ  Baby jackfruit, Gac, Red melon, Spiny bitter gourd, Sweet gourd

ชื่ออื่น   ขี้กาเครือ (ปัตตานี); ผักข้าว (ภาคเหนือ); พุคู้เด๊าะ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน); ฟักข้าว (ภาคกลาง)