สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



ปอคัน
วันที่ 29 ธันวาคม 2559

Malachra capitata (L.) L.

Malvaceae

ไม้ล้มลุก สูงได้ถึง 2 ม. มีขนรูปดาวและขนสากกระจาย หูใบข้างละประมาณ 3 เส้น รูปแถบ ยาว 0.5–1.5 ซม. ใบรูปไข่กว้างหรือเกือบกลม จักเป็นพูตื้น ๆ หรือรูปฝ่ามือ 3, 5 หรือ 7 พู เส้นผ่านศูนย์กลาง 5–15 ซม. โคนเว้าลึก ขอบจัก ก้านใบยาวได้ถึง 10 ซม. ช่อดอกแบบช่อกระจุกแน่น ออกสั้น ๆ ตามซอกใบ ใบประดับรูปไข่ ยาว 1–2 ซม. ขอบเรียบหรือจักซี่ฟันพับไปมา ไม่มีริ้วประดับ ใบประดับย่อยมี 1 คู่ รูปเส้นด้าย ติดทน กลีบเลี้ยงรูประฆัง ยาว 4–8 มม. มี 5 แฉก ลึกประมาณกึ่งหนึ่ง ดอกสีเหลือง มี 5 กลีบ รูปไข่กลับ ยาว 1–1.5 ซม. ก้านชูอับเรณูเชื่อมติดกันเป็นเส้าเกสร ปลายแยกเป็น 5 แฉก มี 5 คาร์เพล ก้านเกสรเพศเมียแยก 10 แฉก ผลแห้งแตก แต่ละซีกยาว 3–3.5 มม. เมล็ดรูปไข่กลับ ยาวประมาณ 2.5 มม.

มีถิ่นกำเนิดในอเมริกาใต้ ขึ้นเป็นวัชพืชทั่วไปในเขตร้อน เปลือกใช้ทำเชือก สารสกัดจากรากและใบใช้อาบทำให้ผิวชุ่มชื้น

สกุล Malachra L. มีประมาณ 12 ชนิด ส่วนมากพบในอเมริกา ในไทยขึ้นเป็นวัชพืชชนิดเดียว ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “malache” หมายถึงต้นชบาชนิดหนึ่งใบมักเป็นแฉก

ชื่อพ้อง  Sida capitata L.

ชื่อสามัญ  Brazil Jute

ปอคัน: ขอบใบจักเป็นพูตื้น ๆ หูใบรูปแถบ ใบประดับรูปไข่กว้าง ขอบจักพับไปมา ใบประดับย่อยรูปเส้นด้าย ติดทน เส้าเกสรปลายแยกเป็น 5 แฉก ผลแห้งแตก (ภาพ: ราชันย์ ภู่มา)

เอกสารอ้างอิง

Masters, M.T. (1874). Malvaceae. In Flora of British India Vol 1: 329.

van Borssum Waalkes, J. (1996). Malesian Malvaceae revised. Blumea 14: 146.