สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



เข็มเลื้อย
วันที่ 17 สิงหาคม 2559

Hydrophylax maritima L.f.

Rubiaceae

ไม้ล้มลุกอวบน้ำ ทอดเลื้อย ยาว 4–5 ม. มีรากตามข้อ ลำต้นสีน้ำตาลแดงหรืออมเขียวอ่อน กิ่งที่มีดอกยาวได้ถึง 10 ซม. หูใบเชื่อมติดกันคล้ายกาบ ใบเรียงตรงข้าม รูปรีถึงรูปใบพาย ยาว 1–2.5 ซม. โคนสอบเรียวจรดก้าน ขอบใบจักฟันเลื่อยถี่ ก้านใบสั้นหรือไร้ก้าน ดอกออกเดี่ยว ๆ ตามซอกใบ กลีบเลี้ยง 4 กลีบ ยาว 1–2 มม. ขยายในผล ดอกรูปแตรสีขาว หลอดกลีบดอกยาว 6–7 มม. ปลายแยก 4 กลีบ รูปสามเหลี่ยม ยาว 3–4 มม. เกสรเพศผู้ 4 อัน ติดภายในหลอดกลีบดอกระหว่างกลีบดอก ก้านเกสรเพศผู้เรียว ยาว 3–4 มม. รังไข่ใต้วงกลีบ มี 2 ช่อง แต่ละช่องมีออวุลเม็ดเดียว เกสรเพศเมียยาวประมาณ 8 มม. ยอดเกสรแยก 2 พู ผลเกลี้ยง เป็นสันตามยาว รูปรี ยาว 4–5 มม. แห้งไม่แตก เปลือกแข็งคล้ายไม้คอร์ก เมล็ดเป็นร่องลึกตามยาว

พบตามชายฝั่งทะเลทางใต้ของอินเดีย ศรีลังกา เกาะอันดามัน และชายฝั่งทะเลด้านตะวันตกของไทยแถบจังหวัดพังงา ภูเก็ต และสตูล

สกุล Hydrophylax L.f. มีเพียงชนิดเดียว ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “hydro” น้ำ และ “phylax” ผู้พิทักษ์ ตามลักษณะถิ่นที่อยู่

เข็มเลื้อย: ลำต้นและใบอวบน้ำ ลำต้นสีน้ำตาลแดงทอดเลื้อย ดอกออกเดี่ยว ๆ ตามซอกใบ เกสรเพศผู้ 4 อัน ติดภายในหลอดกลีบดอกระหว่างกลีบดอก กลีบเลี้ยงขยายในผล (ภาพ: ราชันย์ ภู่มา)

เอกสารอ้างอิง

Puff, C., K. Chayamarit and V. Chamchumroon. (2005). Rubiaceae of Thailand. Forest Herbarium. Bangkok.