สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



ตาเหิน  สกุล
วันที่ 31 ตุลาคม 2559

Hedychium J.Koenig

Zingiberaceae

ไม้ล้มลุก บางครั้งขึ้นบนหิน หรืออิงอาศัย มีเหง้า ลิ้นกาบชัดเจน ใบเรียงสลับระนาบเดียว ช่อดอกแบบช่อเชิงลด ออกที่ยอด ตั้งขึ้น ใบประดับเรียงซ้อนเหลื่อม มีหนึ่งหรือหลายดอก ใบประดับย่อยเป็นหลอด กลีบเลี้ยงเชื่อมติดกันเป็นหลอด แยกจรดโคนด้านเดียว ปลายจัก 3 พู กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอดยาว มี 3 กลีบ กลีบข้างรูปแถบ พับงอกลับ กลีบปากเป็นแผ่นกว้าง ปลายแยก 2 แฉก มีก้านกลีบ แผ่นเกสรเพศผู้ที่เป็นหมันด้านข้างใหญ่กว่ากลีบดอก ก้านชูอับเรณูเรียวยาว อับเรณูติดด้านหลัง โคนกางออก ปลายแกนอับเรณูไม่มีรยางค์ รังไข่มี 3 ช่อง พลาเซนตารอบแกนร่วม ก้านเกสรเพศเมียรูปเส้นด้าย ผลแห้งแตกเป็น 3 ซีก เมล็ดจำนวนมาก มีเยื่อหุ้ม ขอบวิ่น

สกุล Hedychium อยู่ภายใต้วงศ์ย่อย Zingiberoideae มีประมาณ 50 ชนิด พบในมาดากัสการ์ เอเชียเขตร้อนและกึ่งเขตร้อน ในไทยมี 28–30 ชนิด หลายชนิดพบเป็นไม้ประดับ เช่น ข่าดง H. coccineum Buch.-Ham. ex Sm. ตาเหินไหว H. ellipticum Buch.-Ham. ex Sm. และมหาหงส์ H. coronarium J. Koenig เป็นต้น ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “hedys” หอมหวาน และ “chion” หิมะ ตามลักษณะดอกสีขาวในบางชนิด และมีกลิ่นหอม

ตาเหินไหว: ดอกเรียงหนาแน่น ใบประดับสั้น ก้านชูอับเรณูยาวกว่ากลีบปาก (ภาพ: มานพ ผู้พัฒน์)

เอกสารอ้างอิง

Larsen, K. and S.S. Larsen. (2006). Gingers of Thailand. Queen Sirikit Botanic Garden. Chiang Mai.

Sabu, M. (2006). Zingiberaceae and Costaceae of South India. Kerala, India. Indian Association for Angiosperm Taxonomy, Calicut University.

Sirirugsa, P. (1995). The genus Hedychium (Zingiberaceae) in Thailand. Nordic Journal of Botany 15(3): 301–304.

Wu, D. and K. Larsen. (2000). Zingiberaceae. In Flora of China Vol. 24: 370–373.