สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



เจราเนียมป่า
วันที่ 19 พฤศจิกายน 2561

Geranium nepalense Sweet

Geraniaceae

ไม้ล้มลุกอายุหลายปี ทอดนอน สูง 15–30 ซม. บางครั้งมีรากตามข้อ มีขนยาวประปรายหรือหนาแน่นตามลำต้น หูใบ ก้านใบและแผ่นใบทั้งสองด้าน ใบประดับย่อย ก้านช่อดอก ก้านดอก และกลีบเลี้ยง หูใบรูปใบหอกหรือรูปลิ่ม ยาว 0.5–1 ซม. ใบรูปฝ่ามือมี 3–5 ส่วน แยกเกือบจรดโคน กว้างยาวประมาณ 1–5 ซม. แต่ละส่วนรูปคล้ายสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน ขนาดมักไม่เท่ากัน แต่ละส่วนจักเป็นพูตื้น ๆ หรือลึกประมาณกึ่งหนึ่ง ปลายมีติ่งแหลม ก้านใบยาวได้ถึง 15 ซม. ก้านช่อดอกยาว 0.5–8 ซม. ก้านดอกยาว 1–3 ซม. ใบประดับย่อยรูปเส้นด้าย ยาวประมาณ 5 มม. กลีบเลี้ยงรูปสามเหลี่ยม ยาวประมาณ 5 มม. มีเส้นกลีบ 3 เส้น ปลายเป็นติ่งแหลม ยาว 1–1.5 มม. ติดทน กลีบดอกสีชมพูอ่อนหรืออมม่วง มีเส้นกลีบสีเข้ม แผ่นกลีบรูปขอบขนาน ยาว 6–7 มม. ปลายมนกลม ก้านชูอับเรณูสีขาวยาวน้อยกว่ากึ่งหนึ่งของกลีบดอก โคนแผ่กว้าง หนา มีขน อับเรณูสีม่วง ขนาดประมาณ 0.5 มม. ยอดเกสรเพศเมียสีม่วง ติดทน ผลเรียวยาวประมาณ 1.5 ซม. เมล็ดรูปขอบขนาน ยาวประมาณ 2 มม. มีขนยาว

พบที่แอฟกานิสถาน อินเดีย ศรีลังกา ปากีสถาน ภูฏาน เนปาล จีน พม่า เวียดนามตอนบน ถึงทางตอนเหนือของสุมาตรา ในไทยพบทางภาคเหนือที่เชียงใหม่ (ดอยอ่างขาว ดอยอินทนนท์) และพิษณุโลก (ภูเมี่ยง) ขึ้นตามชายป่าดิบเขา ความสูง 1200–2500 เมตร ในจีนทั้งต้นใช้เป็นสมุนไพร มีสรรพคุณหลายอย่าง เช่น ฆ่าเชื้อแคทีเรียและสมานแผล รักษาโรคทางเส้นประสาท อาการแขนขาชา และปวดตามข้อ เป็นต้น

เจเรเนียมป่า: ใบรูปฝ่ามือมี 3–5 ส่วน กลีบดอกสีชมพูอ่อนหรืออมม่วง มีเส้นกลีบสีเข้ม แผ่นกลีบรูปขอบขนาน กลีบเลี้ยงติดทน (ภาพ: ราชันย์ ภู่มา)

เอกสารอ้างอิง

Craib, W.G. (1926). Contributions to the Flora of Siam. Bulletin of Miscellaneous Information Kew 1926: 158–159.

Duke. J. A. and Ayensu. E. S. (1985). Medicinal Plants of China Reference Publications, Inc. Algonac. 705 pp.

Langran Xu & Carlos Aedo. (2008). Geraniaceae. In Flora of China Vol. 11: 15.

Smitinand, T., Shimizu, T., Koyama, H. & Fukuoka, N. (1970). Contributions to the Flora of Southease asia 1. Taxonomy and phytogeography of some temperate species in Thailand. Tonan Ajia Kenkyu Vol. 8, No.2: 180.