Index to botanical names
Celastraceae
ไม้พุ่มหรือไม้ต้น สูงได้ถึง 20 ม. ใบเรียงตรงข้าม รูปรี รูปขอบขนาน หรือแกมรูปไข่กลับ ยาว 5–20 ซม. ขอบเรียบหรือจักช่วงปลาย ก้านใบยาว 5–8 มม. ดอกออกเดี่ยว ๆ หรือเป็นช่อกระจุกสั้น ๆ ไม่แยกแขนง ใบประดับขนาดเล็กจักชายครุย ก้านดอกยาว 0.5–2 ซม. กลีบดอกและกลีบเลี้ยงจำนวนอย่างละ 5 กลีบ เรียงซ้อนเหลื่อม กลีบเลี้ยงรูปไข่หรือรูปคล้ายไต ขนาดไม่เท่ากัน กว้าง 1.5–6 มม. ดอกสีเหลืองอมเขียวหรือชมพู โคนกลีบด้านในมักมีปื้นแดง กลีบรูปไข่กลับ กว้าง 3.5–6.5 มม. ขอบจักชายครุย จานฐานดอกคล้ายเบาะ เกสรเพศผู้ 5 อัน ยาวประมาณ 2.5 มม. รังไข่มี 5 ช่อง ผลแห้งแตกรูปไข่กลับกว้าง จัก 5 พู ยาว 2–3.5 ซม. ปลายเป็นจะงอย มี 1–2 เมล็ดในแต่ละช่อง โคนเมล็ดมีเยื่อหุ้มสีส้มพบที่อินเดีย พม่า ภูมิภาคอินโดจีน คาบสมุทรมลายู สุมาตรา ชวา บอร์เนียว ฟิลิปปินส์ และนิวกินี ในไทยพบทุกภาค ขึ้นตามป่าดิบแล้ง ป่าดิบเขา และป่าดิบชื้น ความสูงถึงประมาณ 1500 เมตรสกุล Euonymus Tourn. ex L. มีประมาณ 130 ชนิด พบที่อเมริกาเหนือ มาดากัสการ์ ยุโรป เอเชีย และออสเตรเลีย ในไทยมี 7 ชนิด ชื่อสกุลเป็นภาษากรีก “euonymon dendron” หมายถึงต้นไม้ที่มีชื่อดี
ชื่อพ้อง Euonymus javanicus Blume
ชื่ออื่น กระดูกไก่ (ทั่วไป); เขากวาง (ตรัง)
กระดูกไก่: ใบเรียงตรงข้าม ผลแห้งแตก รูปไข่กลับกว้าง จักเป็นพู ปลายเป็นจะงอย โคนเมล็ดมีเยื่อหุ้มสีส้ม (ภาพ: ปรีชา การะเกตุ)
Hou, D., I.A. Savinov and P.C. van Welzen. (2010). Celastraceae. In Flora of Thailand Vol. 10(2): 160.