ไม้พุ่มหรือไม้ต้น ใบประกอบมีใบย่อย 1–3 คู่ ใบย่อยเบี้ยว ช่อดอกออกเป็นช่อกระจะสั้น ๆ เป็นกระจุกตามซอกใบหรือลำต้น ฐานดอกสั้น กลีบเลี้ยงมี 4–5 กลีบ พับงอกลับ กลีบดอก 5 กลีบ กลีบล่าง 1 กลีบ มักมีขนาดเล็ก เกสรเพศผู้ส่วนมากมี 10 อัน หรือมีได้ถึง 15 อัน แยกกัน รังไข่มีช่องเดียว ออวุล 1–2 เม็ด ผลเป็นฝักรูปไข่ งอสั้น ๆ หรือรูปคล้ายไต แห้งไม่แตก ผนังกั้นหนา ผิวเรียบหรือย่น

สกุล Cynometra อยู่ภายใต้วงศ์ย่อย Caesalpinioideae เผ่า Detarieae คล้ายกับสกุลลำภูรา Maniltoa แต่มีจำนวนเกสรเพศผู้น้อยกว่า มี 80–90 ชนิด พบในอเมริกาเขตร้อน แอฟริกา มาดากัสการ์ เอเชียเขตร้อน ออสเตรเลีย และหมู่เกาะแปซิฟิก ในไทยเป็นพืชพื้นเมือง 4 ชนิด เป็นไม้ประดับ 1 ชนิด คือ อัมพวา C. cauliflora L. ที่ช่อดอกออกตามลำต้น ผลสุกกินได้ มีถิ่นกำเนิดในอินโดนีเซีย ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “cyno” สุนัข และ “metro” มดลูก ตามลักษณะของผล