| ปรงลำต้นสั้น สูง 1.5–2 ม. หัวใต้ดินแบนแผ่ออก ใบยาว 0.6–1.2 ม. ก้านใบยาว 10–30 ซม. ส่วนมากมีหนามเกือบตลอดความยาวก้านใบ ใบย่อยปลายแหลมเป็นหนาม แผ่นใบมีขนสั้นนุ่มหนาแน่น ใบย่อยช่วงล่างลดรูปเป็นหนาม โคนเพศผู้รูปขอบขนาน ยาว 10–24 ซม. ใบสร้างอับไมโครสปอร์ยาว 2–3 ซม. ปลายเป็นหนามยาว 0.7–1.4 ซม. ใบสร้างอับเมกะสปอร์ยาว 6–11 ซม. มีขนสั้นนุ่มหนาแน่น แผ่นใบรูปรีกว้างหรือเกือบกลม ยาว 6–11 ซม. ขอบจักซี่หวี ยาว 0.8–3.5 ซม. ปลายเป็นหนามยาว 2.3–4.5 ซม. ออวุลมี 2 เม็ด เมล็ดยาว 3–3.7 ซม. ผนังด้านในมีชั้นใย
พบที่พม่าและภูมิภาคอินโดจีน ในไทยพบแทบทุกภาคยกเว้นภาคใต้ ขึ้นหนาแน่นในป่าเบญจพรรณ และป่าเต็งรัง ที่มีไฟไหม้เป็นประจำ
| | | ชื่อสามัญ Thai sago
| ชื่ออื่น กุ้นผง (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ); โกโล่โคดึ, ตาซูจือดึ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน); ตาลปัตรฤๅษี (ภาคตะวันตกเฉียงใต้); ปรงป่า (ภาคกลาง); ปรงเหลี่ยม (ตราด); ผักกูดบก (ภาคเหนือ)
| | ปรงเหลี่ยม: ลำต้นสั้น เกล็ดหุ้มยอดมีขนหนาแน่น ใบช่วงล่างลดรูป ใบสร้างอับเมกะสปอร์มีขนสั้นนุ่มหนาแน่น ขอบจักซี่หวี (ภาพ: ราชันย์ ภู่มา, ธรรมรัตน์ พุทธไทย)
|
|
|
| เอกสารอ้างอิง | Chen, J. and D.W. Stevenson. (1999). Cycadaceae. In Flora of China Vol. 4: 4. |
| Hill, K.D. and D.W. Stevenson. (1998–2006). The Cycad pages. http://plantnet.rbgsyd.nsw.gov.au/PlantNet/cycad/ |
| Hill, K.D. and S.-L. Yang. (1999). The genus Cycas (Cycadaceae) in Thailand. Brittonia 51: 48–73. |
| de Laubenfels, D.J. and F. Adema. (1998). A taxonomic revision of the genera Cycas and Epicycas gen. nov. (Cycadaceae). Blumea 43: 351–400. |
| Smitinand, T. (1972). Cycadaceae. In Flora of Thailand Vol. 2(2): 185–192. |
