สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



ปรง  สกุล
วันที่ 29 ธันวาคม 2559

Cycas L.

Cycadaceae

ไม้พุ่ม ลำต้นเหนือพื้นดินคล้ายต้นปาล์ม แยกเพศต่างต้น ใบประกอบแบบขนนก เรียงเวียนหนาแน่นช่วงปลายกิ่ง ใบย่อยจำนวนมากรูปแถบ หนา เรียงสลับหรือเกือบตรงข้าม ใบย่อยด้านล่างมักลดรูปเป็นหนาม เส้นกลางใบนูนเด่นชัด ไม่มีเส้นแขนงใบย่อย ก้านใบมีหนาม เกล็ดหุ้มยอด (cataphylls) เรียวแหลม ส่วนมากมีขนหนาแน่น ใบสร้างอับไมโครสปอร์ (microsporophylls) รูปลิ่ม ปลายแหลมคล้ายหนาม เรียงเวียนเป็นรูปโคน (male cone หรือ pollen cone) ใบสร้างอับเมกะสปอร์ (megasporophylls) เรียงเป็นกลุ่มคล้ายกระจุกแบบกุหลาบซ้อน มีก้าน ปลายก้านเป็นแฉกแบบขนนกรองรับออวุล ออวุลมี 1–5 เม็ด เมล็ดคล้ายผลแบบผนังชั้นในแข็ง รูปรีกว้างหรือกลม

สกุล Cycas เป็นพืชเมล็ดเปลือย อยู่ภายใต้อันดับ Cycadales มีประมาณ 90 ชนิด พบในแอฟริกา มาดากัสการ์ เอเชีย ออสเตรเลีย และหมู่เกาะแปซิฟิก ในไทยมีประมาณ 12 ชนิด ที่เป็นไม้ประดับคือ ปรงญี่ปุ่น C. revoluta Thunb. และอีกหลายชนิดในสกุล Zamia วงศ์ Zamiaceae ลักษณะที่ใช้ในการจำแนกชนิดปรง คือ ความยาวก้านใบที่เป็นหนาม ใบสร้างอับเมกะสปอร์ หนามที่ปลายแผ่นใบของใบสร้างอับเมกะสปอร์ และเมล็ด ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “kykas” หรือ “koikas” หมายถึงพืชที่คล้ายต้นปาล์ม


เอกสารอ้างอิง

Chen, J. and D.W. Stevenson. (1999). Cycadaceae. In Flora of China Vol. 4: 4.

Hill, K.D. and D.W. Stevenson. (1998–2006). The Cycad pages. http://plantnet.rbgsyd.nsw.gov.au/PlantNet/cycad/

Hill, K.D. and S.-L. Yang. (1999). The genus Cycas (Cycadaceae) in Thailand. Brittonia 51: 48–73.

de Laubenfels, D.J. and F. Adema. (1998). A taxonomic revision of the genera Cycas and Epicycas gen. nov. (Cycadaceae). Blumea 43: 351–400.

Smitinand, T. (1972). Cycadaceae. In Flora of Thailand Vol. 2(2): 185–192.