สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   

เปล้าท่าโพ
วันที่ 30 มกราคม 2560

Croton stellatopilosus H.Ohba

Euphorbiaceae

ดูที่ เปล้าน้อย



เปล้าน้อย
วันที่ 30 มกราคม 2560

Croton stellatopilosus H.Ohba

Euphorbiaceae

ไม้พุ่ม อาจสูงได้ถึง 6 ม. แตกกิ่งต่ำ มีขนสั้นนุ่มตามกิ่งอ่อน หูใบ ดอก ใบอ่อน หูใบยาว 3–4 มม. ใบเรียงเวียนหนาแน่นที่ปลายกิ่ง รูปรีถึงรูปใบหอก ยาว 6–18 ซม. โคนเรียวสอบมน ขอบใบจักฟันเลื่อยห่าง ๆ ต่อมติดที่โคนใกล้ก้านใบ ก้านใบยาว 0.5–2.5 ซม. ช่อดอกยาว 7–10 ซม. ดอกเพศเมียมี 4–10 ดอก มักบานก่อนหรือติดเป็นผลช่วงดอกเพศผู้บาน ใบประดับยาว 1.5–2 มม. ไม่มีต่อม ดอกเพศผู้ก้านดอกยาว 2–6 มม. กลีบเลี้ยงและกลีบดอกรูปขอบขนาน ยาวประมาณ 2.5 มม. เกสรเพศผู้ 10 อัน ดอกเพศเมียก้านดอกยาว 4–6 มม. กลีบเลี้ยงยาวประมาณ 3 มม. ไม่มีกลีบดอก ก้านเกสรเพศเมียแยกกัน ยอดเกสรยาวประมาณ 3 มม. ผลรูปรีกว้าง กว้างประมาณ 6 มม. ยาวประมาณ 5 มม.

พืชถิ่นเดียวของไทย พบทางภาคตะวันตกเฉียงใต้ และภาคตะวันออกเฉียงใต้ ขึ้นตามป่าดิบแล้ง ความสูงถึงประมาณ 500 เมตร ใบมีสารเปลาโนทอล มีฤทธิ์สมานแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้ ได้รับการผลิตเป็นยาภายใต้ชื่อ ‘Kelnac’ เคยเข้าใจว่าชื่อวิทยาศาสตร์คือ C. sublyratus Kurz ซึ่งพบเฉพาะในเอเชียใต้

ชื่ออื่น   เปล้าท่าโพ (ภาคตะวันออกเฉียงใต้); เปล้าน้อย (ปราจีนบุรี, ประจวบคีรีขันธ์)

เปล้าน้อย: C. stellatopilosus ใบเรียงเวียนหนาแน่นที่ปลายกิ่ง ขอบจักฟันเลื่อยห่าง ๆ ดอกเพศเมียมักบานก่อนหรือติดเป็นผลช่วงดอกเพศผู้บาน ผลรูปรีกว้าง (ภาพ: ราชันย์ ภู่มา)

เอกสารอ้างอิง

Esser, H.-J.(2017). The correct name of Croton roxburghii N.P.Balakr., nom. Illeg. (Euphorbiaceae). Thai Forest Bulletin (Botany) 45(1): 25–28.

Esser, H.-J. (2005). Euphorbiaceae (Croton). In Flora of Thailand Vol. 8(1): 189–226.

Esser, H.-J. (2002). Croton poomae (Euphorbiaceae), a new species from Thailand. Thai Forest Bulletin (Botany) 30: 1.

Esser, H.-J. and K. Chayamarit. (2001). Two new species and a new name in Thai Croton (Euphorbiaceae). Thai Forest Bulletin (Botany) 29: 55–56.