| ไม้พุ่มหรือไม้ต้น สูงได้ถึง 10 ม. สิ่งปกคลุมหนาแน่นตามกิ่งอ่อน หูใบ ก้านใบ ช่อดอก ก้านดอก กลีบเลี้ยง และผล หูใบยาว 2–4 มม. ใบรูปขอบขนานหรือรูปใบหอก ยาว 15–37 ซม. ขอบจักฟันเลื่อยห่าง ๆ ต่อมติดที่โคนเส้นกลางใบด้านล่าง ก้านใบยาว 1.5–7 ซม. ช่อดอกยาว 12–40 ซม. ดอกเพศเมียมี 7–20 ดอก บานก่อนดอกเพศผู้ ใบประดับรูปขอบขนาน ยาว 3–5 มม. ดอกเพศผู้ก้านดอกยาว 2–3 มม. กลีบเลี้ยงรูปรี ยาวประมาณ 2.5 มม. กลีบดอกรูปขอบขนาน ยาวเท่า ๆ กลีบเลี้ยง เกสรเพศผู้มีประมาณ 10 อัน ดอกเพศเมียก้านดอกหนา ยาว 1–3 มม. โคนก้านมีต่อมคู่ กลีบเลี้ยงหนา รูปขอบขนาน ยาว 5–7 มม. พับงอ โคนมีขน กลีบดอกยาว 2–3 มม. ก้านเกสรเพศเมียเชื่อมติดกันที่โคน ยอดเกสรยาว 3–4 มม. ผลรูปรีกว้าง ยาวประมาณ 1 ซม.
พบในภูมิภาคอินโดจีน ในไทยพบแทบทุกภาค ยกเว้นภาคตะวันตกเฉียงใต้ และภาคใต้ ขึ้นตามป่าเบญจพรรณ ป่าดิบแล้ง และป่าดิบเขา ความสูงถึงประมาณ 1800 เมตร
| | | | ชื่ออื่น เปล้า (ภาคตะวันออกเฉียงใต้); เปล้าเลือด, เปล้าหลวง (ภาคเหนือ); เปล้าใหญ่ (ภาคตะวันออกเฉียงใต้)
| | เปล้าใหญ่: ขอบใบจักฟันเลื่อยห่าง ๆ ดอกเพศเมียบานก่อนดอกเพศผู้ ก้านดอกและกลีบเลี้ยงหนา กลีบเลี้ยงพับงอ โคนมีขน (ภาพ: ปรีชา การะเกตุ, ราชันย์ ภู่มา)
|
|
|
| เอกสารอ้างอิง | Esser, H.-J.(2017). The correct name of Croton roxburghii N.P.Balakr., nom. Illeg. (Euphorbiaceae). Thai Forest Bulletin (Botany) 45(1): 25–28. |
| Esser, H.-J. (2005). Euphorbiaceae (Croton). In Flora of Thailand Vol. 8(1): 189–226. |
| Esser, H.-J. (2002). Croton poomae (Euphorbiaceae), a new species from Thailand. Thai Forest Bulletin (Botany) 30: 1. |
| Esser, H.-J. and K. Chayamarit. (2001). Two new species and a new name in Thai Croton (Euphorbiaceae). Thai Forest Bulletin (Botany) 29: 55–56. |
