| ไม้พุ่มทนน้ำท่วม อาจสูงได้ถึง 5 ม. กิ่งอ่อน ยอดมีขนสั้นนุ่ม หูใบยาว 3–5 มม. ใบรูปใบหอกหรือรูปแถบ ยาว 10–17 ซม. โคนแหลมมน ขอบจักไม่ชัดเจน ต่อมติดที่โคนติดก้านใบ ก้านใบยาว 1–3.5 ซม. ช่อดอกยาว 7–19 ซม. ดอกเพศเมียมี 4–12 ดอก ใบประดับยาว 2–3.5 มม. ดอกเพศผู้ก้านดอกยาว 4–5 มม. กลีบเลี้ยงและกลีบดอกยาวประมาณ 2.5 มม เกสรเพศผู้ 10–12 อัน ดอกเพศเมียก้านดอกยาวประมาณ 2 มม. ในผลยาว 4–8 มม. กลีบเลี้ยงและกลีบดอกขยายในผลเล็กน้อย ปลายมีติ่งแหลม บางครั้งไม่มีกลีบดอก ก้านเกสรเพศเมียแยกกัน ยอดเกสรยาว 3–5 มม. แฉกลึก ผลรูปรีกว้าง จัก 3 พู กว้างประมาณ 8 มม. มีขนประปราย
พืชถิ่นเดียวของไทย พบทางภาคตะวันออกที่อุบลราชธานี สุรินทร์ ขึ้นริมลำธารในป่าดิบแล้งที่เป็นดินทราย ความสูง 100–250 เมตร เป็นชนิดเดียวในสกุล Croton ของไทยที่เป็นพืชทนน้ำท่วม (rheophyte)
| | | | ชื่ออื่น เปล้าดงรัก, เปล้าน้ำ (ทั่วไป)
| | เปล้าน้ำ: ใบรูปใบหอกหรือรูปแถบ ขอบจักไม่ชัดเจน ก้านดอกเพศผู้ยาวกว่าก้านดอกเพศเมีย ก้านเกสรเพศเมียแยกกัน ยอดเกสรเพศเมียแฉกลึก ผลจัก 3 พู (ภาพ: ราชันย์ ภู่มา)
|
|
|
เอกสารอ้างอิง | Esser, H.-J.(2017). The correct name of Croton roxburghii N.P.Balakr., nom. Illeg. (Euphorbiaceae). Thai Forest Bulletin (Botany) 45(1): 25–28. |
| Esser, H.-J. (2005). Euphorbiaceae (Croton). In Flora of Thailand Vol. 8(1): 189–226. |
| Esser, H.-J. (2002). Croton poomae (Euphorbiaceae), a new species from Thailand. Thai Forest Bulletin (Botany) 30: 1. |
| Esser, H.-J. and K. Chayamarit. (2001). Two new species and a new name in Thai Croton (Euphorbiaceae). Thai Forest Bulletin (Botany) 29: 55–56. |