ไม้พุ่มหรือไม้ต้น สูงได้ถึง 15 ม. แยกเพศต่างต้น กิ่งเป็น 4 เหลี่ยม ใบเรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปรี รูปขอบขนาน หรือแกมรูปไข่กลับ ยาว 3–20 ซม. โคนเรียวแคบจรดก้านใบ แผ่นใบเกลี้ยงหรือมีขนประปรายด้านล่าง เส้นแขนงใบข้างละ 3–6 เส้น ก้านใบสีส้มอมแดง ยาว 1–2.5 ซม. ช่อดอกแบบช่อกระจะออกที่ปลายกิ่งหรือซอกใบ ยาวได้ถึง 40 ซม. ห้อยลง กลีบเลี้ยงรูปถ้วย ยาว 3–4 มม. ปลายจักตื้น ๆ 5 แฉก หรือเกือบเรียบ ติดทน ดอกรูปดอกเข็ม หลอดกลีบดอกยาว 3–6 มม. มี 5 กลีบ รูปขอบขนานยาวเท่า ๆ หลอดกลีบดอก ปากหลอดกลีบมีขนสั้นนุ่ม เกสรเพศผู้อันสั้น 2 อัน อันยาว 2 อัน ติดประมาณกึ่งกลางหลอดกลีบ ไม่ยื่นพ้นปากหลอดกลีบ ยอดเกสรเพศเมียแยก 2 พู ผลผนังชั้นในแข็ง สุกสีดำอมม่วง
มีถิ่นกำเนิดที่ฟลอริด้า สหรัฐอเมริกา หมู่เกาะอินดีสตะวันตก และอเมริกากลาง เป็นไม้ประดับทั่วไปในเขตร้อน ดอกมีกลิ่นหอมแรงโดยเฉพาะเวลากลางคืน ชื่อชนิดตั้งตามตัวอย่างใบอ่อนที่ขอบใบมีหนาม
สกุล Citharexylum Mill. ex L. อยู่ภายใต้วงศ์ย่อย Citharexyleae มีประมาณ 130 ชนิด พบในอเมริกาเขตร้อน ในไทยพบเป็นไม้ประดับชนิดเดียว ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “kithra” ชื่อเครื่องดนตรีกรีกโบราณ คล้ายพิณ และ “xylon” ไม้ หมายถึงไม้ที่ใช้ทำเครื่องดนตรี
|
ชื่อพ้อง Citharexylum cinereum L., C. fruticosum L.
|
|
ชื่อสามัญ Florida fiddlewood, Spiny fiddlewood
|
ชื่ออื่น บุหงาแต่งงาน, บุหงาส่าหรี, ราชาวดี (กรุงเทพฯ)
|
|
บุหงาส่าหรี: ใบเรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก ก้านใบสีส้มอมแดง ช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกตามซอกใบ ดอกรูปดอกเข็ม ปากหลอดกลีบมีขนสั้นหนานุ่ม (ภาพ: ราชันย์ ภู่มา)
|
|