สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   

บัวละวง
วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2560

Canna indica L.

Cannaceae

ดูที่ พุทธรักษา

ปล้ะย่ะ
วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2560

Canna indica L.

Cannaceae

ดูที่ พุทธรักษา



พุทธรักษา
วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2560

Canna indica L.

Cannaceae

ไม้ล้มลุก สูงได้ถึง 2.5 ม. เหง้าใต้ดินแตกแขนง ใบเรียงเวียน รูปไข่แกมรูปขอบขนานหรือรูปใบหอก สีเขียวหรืออมม่วง ยาว 30–60 ซม. ก้านใบสั้น กาบใบสีเขียวหรือม่วง ช่อดอกแบบช่อกระจะออกที่ยอด ช่อย่อยแบบช่อวงแถวเดี่ยว มี 1–2 ดอก ใบประดับรูปไข่ยาว 6–9 มม. ดอกสมมาตรด้านข้าง กลีบนอก 3 กลีบ รูปใบหอก ยาวประมาณ 1.5 ซม. ติดทน กลีบใน 3 กลีบ เชื่อมติดกันเป็นหลอดสีเหลืองอมส้ม แนบติดเกสรเพศผู้และเกสรเพศผู้ที่เป็นหมัน หลอดกลีบยาวประมาณ 1.5 ซม. กลีบรูปใบหอก ยาวประมาณ 4 ซม. สีแดงหรือเหลืองอมส้ม แผ่นเกสรเพศผู้ที่เป็นหมันมี 2–3 แผ่น สีแดง โคนสีเหลืองอมส้ม รูปใบหอกกลับ ยาว 4–5.5 ซม. มีหนึ่งแผ่นปลายเว้า กลีบปากสีแดงหรือมีจุดเหลือง รูปใบหอก ยาวประมาณ 4.5 ซม. ขอบม้วนงอ ปลายเว้าตื้น เกสรเพศผู้ที่สมบูรณ์ 1 อัน ก้านชูอับเรณูรูปใบหอก ยาวประมาณ 4 ซม. อับเรณูมีช่องเดียว ยาวประมาณ 9 มม. รังไข่ใต้วงกลีบ มี 3 ช่อง มีปุ่มกระจาย พลาเซนตารอบแกนร่วม ก้านเกสรเพศเมียยาวประมาณ 6 ซม. โคนเชื่อมติดเกสรเพศผู้ที่เป็นหมัน ผลแห้งแตกเป็น 3 ส่วน รูปไข่กว้าง ยาว 1.2–2 ซม. มีปุ่มหนาแน่น เมล็ดกลม มีหลายเมล็ด

มีถิ่นกำเนิดในอเมริกาเขตร้อน เป็นไม้ประดับทั่วไปในเขตร้อน เป็นสัญลักษณ์ของวันพ่อแห่งชาติของไทย เหง้ากินได้ บางครั้งจึงเรียกว่าพุทธรักษากินหัว มีสรรพคุณด้านสมุนไพรหลายอย่าง เมล็ดใช้ทำเครื่องประดับ

สกุล Canna L. เป็นพืชสกุลเดียวของวงศ์ มีประมาณ 10 ชนิด ส่วนมากพบในอเมริกาเขตร้อน ในไทยมีชนิดเดียว ที่พบส่วนมากเป็นลูกผสม Canna × generalis L.H.Bailey มีหลากสี หลายสายพันธุ์ รวมทั้งพันธุ์แคระ ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “kanna” หมายถึงพืชพวกที่มีลำต้นเป็นปล้อง

ชื่อพ้อง  Canna orientalis Roscoe

ชื่อสามัญ  Australian arrowroot, Edible Canna, Indian shot

ชื่ออื่น   บัวละวง (ลพบุรี); ปล้ะย่ะ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน); พุทธรักษา (ภาคกลาง); พุทธรักษากินหัว (กรุงเทพฯ); พุทธสร (ภาคเหนือ); สาคูมอญ (ภาคกลาง); สาคูหัวข่า (ภาคตะวันออกเฉียงใต้); อะตาหลุด (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน)

พุทธรักษา: ช่อดอกออกที่ยอด ช่อย่อยแบบช่อวงแถวเดี่ยว มี 1–2 ดอก ดอกสมมาตรด้านข้าง ดอกมีหลากสีในพันธุ์ผสม ผลแห้งแตก มีปุ่มหนาแน่น (ภาพ: ราชันย์ ภู่มา)

เอกสารอ้างอิง

Larsen, K. (2008). Cannaceae. In Flora of Thailand Vol. 9(2): 91–94.

Wu, D. and W.J. Kress. (2000). Cannaceae. In Flora of China Vol. 24: 378.

พุทธรักษากินหัว
วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2560

Canna indica L.

Cannaceae

ดูที่ พุทธรักษา

พุทธสร
วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2560

Canna indica L.

Cannaceae

ดูที่ พุทธรักษา

สาคูมอญ
วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2560

Canna indica L.

Cannaceae

ดูที่ พุทธรักษา

สาคูหัวข่า
วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2560

Canna indica L.

Cannaceae

ดูที่ พุทธรักษา

อะตาหลุด
วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2560

Canna indica L.

Cannaceae

ดูที่ พุทธรักษา