กล้วยไม้ดิน มี 2–8 ใบ รูปรีหรือรูปขอบขนาน ยาว 15–70 ซม. ปลายแหลมยาว โคนสอบเรียวเป็นก้านใบ ยาว 5–26 ซม. แผ่นใบด้านล่างมีขนสั้นนุ่ม ก้านช่อดอกยาว 45–130 ซม. แกนช่อยาว 4–20 ซม. มีขนละเอียดหนาแน่นหรือเกลี้ยง ใบประดับรูปใบหอก ยาว 1–3.3 ซม. ติดทน ก้านดอกรวมรังไข่ยาว 3–6 ซม. มีขนละเอียด ดอกสีขาว กลีบปากมีสีเหลืองหรือแดงแต้มที่โคน ด้านนอกมีขนประปราย กลีบเลี้ยงรูปขอบขนานแกมรูปไข่กลับ ยาว 1–1.8 ซม. ปลายแหลม กลีบดอกคล้ายกลีบเลี้ยง ปลายมนหรือตัด กลีบปากปลายจักลึก 3 พู ยาว 1.5–2.2 ซม. พูข้างรูปขอบขนาน ยาว 0.5–1 ซม. พูกลางแยก 2 แฉก แฉกยาว 5–8 มม. เดือยเรียว ยาว 1.5–4.5 ซม. เส้าเกสรยาวประมาณ 8 มม. (ดูข้อมูลเพิ่มเติมที่ เอื้องน้ำต้น, สกุล)

พบที่มาดากัสการ์ อินเดีย พม่า ภูมิภาคอินโดจีนและมาเลเซีย ญี่ปุ่น ออสเตรเลีย และหมู่เกาะแปซิฟิก ในไทยพบทุกภาค ขึ้นตามป่าดิบแล้ง ป่าดิบเขา และป่าดิบชื้น ความสูง 200–1400 เมตร

ชื่อพ้อง  Orchis triplicata Willemet

ชื่อสามัญ  Christmas orchid

ชื่ออื่น   ข้าวตอกฤๅษี (เชียงใหม่); พุ่มข้าวตอก, อั้วดอกขาว (ทั่วไป); อั้ว (นครราชสีมา)