สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



หมากขี้อ้น
วันที่ 30 พฤศจิกายน 2560

Byttneria crenulata Wall. ex Mast.

Malvaceae

ไม้เถาหรือไม้พุ่มรอเลื้อย มีขนรูปดาวประปรายตามกิ่งและช่อดอก ใบรูปไข่หรือแกมรูปขอบขนาน ยาว 12–18 ซม. ปลายแหลมยาว โคนมนหรือตัด แผ่นใบเกลี้ยง เส้นโคนใบข้างละ 1–2 เส้น ก้านใบยาวได้ถึง 10 ซม. ช่อดอกออกสั้น ๆ ตามซอกใบ ยาวได้ถึง 5 ซม. ช่อแขนงคล้ายช่อซี่ร่ม กลีบเลี้ยงรูปใบหอกขนาดเล็ก มีขนสั้นนุ่ม ดอกสีขาว กลีบรูปคุ่ม ยาว 2–3 มม. ติดที่โคนเส้าเกสรเพศผู้ มีขนบนเส้นกลางกลีบ ปลายกลีบเรียวแคบ จัก 2 พู ตื้น ๆ ก้านชูอับเรณูสั้น แผ่กว้าง โคนเชื่อมติดเกสรเพศผู้ที่เป็นหมัน 5 อัน เป็นแผ่นบาง ๆ รังไข่มีต่อมกระจาย ก้านเกสรเพศเมียรูปลิ่มแคบ ยาวประมาณ 0.5 มม. ผลเกลี้ยง เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2.5 ซม. รวมหนาม โคนหนามเป็นปุ่ม ก้านผลยาว 1–3 ซม เมล็ดสีดำ รูปรี ผิวเป็นสันตื้น ๆ 3 สัน (ดูข้อมูลเพิ่มเติมที่ กำยานเครือ, สกุล)

พบที่พม่า และภูมิภาคอินโดจีน ในไทยพบกระจายทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคตะวันออก และภาคกลาง ขึ้นตามชายป่าเบญจพรรณ และป่าดิบแล้ง ความสูง 50–200 เมตร

ชื่อพ้อง  Byttneria echinata Wall. ex Kurz

หมากขี้อ้น: ใบรูปไข่หรือแกมรูปขอบขนาน เส้นโคนใบข้างละ 1–2 เส้น ผลผิวเกลี้ยง มีหนาม โคนหนามเป็นปุ่ม (ภาพ: ปรีชา การะเกตุ)

เอกสารอ้างอิง

Phengklai, C. (2001). Sterculiaceae (Byttneria echinata). In Flora of Thailand Vol. 7(3): 548.