สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



ว่านเปรี้ยว
วันที่ 3 กรกฎาคม 2560

Boesenbergia purpureorubra Mood & L.M.Prince

Zingiberaceae

ไม้ล้มลุก เหง้าสีม่วง เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 8 มม. ลำต้นสูงได้ถึง 10 ซม. ย่นคล้ายลูกฟูก มีจุดสีแดงอมม่วง มี 2–3 ใบ รูปขอบขนาน ยาว 18–25 ซม. โคนแหลมถึงกลม แผ่นใบด้านล่างสีม่วงอมแดง ก้านใบยาว 3–8 ซม. ช่อดอกรูปกระสวย ออกตามซอกกาบ ยาว 9–13 ซม. ใบประดับบาง รูปไข่แกมรูปใบหอก ยาวประมาณ 3.5 ซม. ดอกสีขาวหรือชมพู หลอดกลีบดอกยาว 3–3.5 ซม. เส้นผ่านศูนย์กลาง 1.5 มม. กลีบดอกรูปขอบขนาน ยาว 1.2–1.5 ซม. กลีบปากเป็นถุงลึก ปลายบานออกรูปไข่ กว้างประมาณ 1.6 ซม. ยาวประมาณ 2.8 ซม. ปากหลอดกลีบด้านในสีแดงเป็นมันวาว มีจุดและริ้วสีแดงตามขวาง ปลายกลีบปากสีชมพูอมม่วงอ่อน พับงอกลับ ด้านล่างมีขนต่อมประปราย แผ่นเกสรเพศผู้ที่เป็นหมันรูปไข่กลับ ยาวประมาณ 1 ซม. ปลายตัดหรือกลม เกสรเพศผู้ยาวประมาณ 1 ซม. ไม่มีสันอับเรณู (ดูข้อมูลเพิ่มเติมที่ กระชาย, สกุล)

พืชถิ่นเดียวของไทย พบทางภาคใต้ที่ระนอง สุราษฎร์ธานี กระบี่ พังงา ตรัง นราธิวาส คล้ายกับ B. longipes (King & Prain ex Rild.) Schltr. ที่ก้านใบยาวกว่าแต่ช่อดอกสั้น และกลีบปากมีแต้มสีเหลืองด้านใน

ว่านเปรี้ยว: B. purpureorubra แผ่นใบด้านล่างสีม่วงอมแดง ช่อดอกออกตามซอกกาบรูปกระสวย ดอกสีขาว กลีบปากเป็นถุงลึก ด้านในมีจุดสีแดงกระจาย ปลายกลีบพับงอกลับ (ภาพ: John Mood)

เอกสารอ้างอิง

Mood, J.D., J.F. Veldkamp, S. Dey and L.M. Prince. (2014). A new species and new record of Boesenbergia (Zingiberaceae) for Thailand. Gardens’ Bulletin Singapore 66(2): 207–214.

Mood, J.D., L.M. Prince, J.F. Veldkamp and S. Dey. (2013). The history and identity of Boesenbergia longiflora (Zingiberaceae) and descriptions of five related taxa. Gardens’ Bulletin Singapore 65(1): 76–80.