| | Boesenbergia parvula (Wall. ex Baker) Kuntze |
|
ไม้ล้มลุก รากสะสมอาหารเรียวยาว ยาวได้ถึง 13 ซม. ลำต้นสั้น กาบใบคล้ายลูกฟูก ลิ้นกาบยาว 5 มม. ใบรูปไข่ ยาวได้ถึง 10 ซม. แผ่นใบด้านบนมักมีปื้นสีเข้ม ด้านล่างบางครั้งมีปื้นสีม่วงอมแดง ไร้ก้านหรือก้านยาวได้ถึง 2 ซม. ช่อดอกออกตามซอกกาบ รูปกระสวย ยาวได้ถึง 4 ซม. มีเมือก ดอกสีขาว ใบประดับรูปใบหอก ยาวประมาณ 3 ซม. หลอดกลีบดอกยาว 2.5–3.5 ซม. กลีบดอกรูปไข่ ยาวประมาณ 1 ซม. กลีบปากเป็นถุงรูปรีกว้าง ยาวประมาณ 2.5 ซม. มีปื้นสีแดงช่วงปลายและจุดสีแดงช่วงโคน มีถ้วยรองอับเรณู แผ่นเกสรเพศผู้ที่เป็นหมันด้านข้างรูปไข่กลับ ยาวประมาณ 7 มม. เกสรเพศผู้ยาวประมาณ 9 มม. อับเรณูมีขนต่อม ไม่มีสันอับเรณู (ดูข้อมูลเพิ่มเติมที่ กระชาย, สกุล)
พบที่พม่า ลาว ในไทยส่วนมากพบทางภาคเหนือ และภาคตะวันตกเฉียงใต้ ขึ้นตามป่าดิบแล้ง และป่าดิบเขา ความสูงถึงประมาณ 1500 เมตร
| ชื่อพ้อง Gastrochilus parvulus Wall. ex Baker
| | | ชื่ออื่น เอื้องดิน (ภาคเหนือ)
| | กระทือลิง: ลำต้นสั้น กาบใบคล้ายลูกฟูก แผ่นใบด้านบนมีปื้นสีเข้ม ด้านล่างสีม่วงอมแดง กลีบปากเป็นถุงรูปรีกว้าง มีปื้นแดงช่วงปลายและจุดแดงช่วงโคน (ภาพ: John Mood)
|
|
|
เอกสารอ้างอิง | Larsen K. (1972). Studies in the genus Globba in Thailand. Notes from the Royal Botanic Garden, Edinburgh 31: 237. |
| Larsen, K. (1997). Further studies in the genus Boesenbergia (Zingiberaceae). Nordic Journal of Botany 17(4): 361–363. |
| Sabu, M. (2006). Zingiberaceae and Costaceae of South India. Kerala, India. Indian Association for Angiosperm Taxonomy, Calicut University. |
| Sirirugsa, P. (1992). A revision of the genus Boesenbergia Kuntze (Zingiberaceae) in Thailand. Natural History Bulletin of the Siam Society 40: 84. |
| Wu, D. and K. Larsen. (2000). Zingiberaceae. In Flora of China Vol. 24: 359. |