ไม้ล้มลุก สูงได้ถึง 80 ซม. เหง้าทอดนอน ด้านในมีสีเหลือง ใบมี 5–6 ใบ กาบยาวได้ถึง 30 ซม. สีเขียวหรือแดง เกลี้ยง ลิ้นกาบยาวประมาณ 3 มม. ก้านใบยาว 9–19 ซม. ใบรูปรีหรือรูปไข่ ยาว 28–44 ซม. ปลายแหลมยาว โคนกลมหรือรูปหัวใจ แผ่นใบด้านล่างมีขนสั้นนุ่ม ช่อดอกแบบช่อเชิงลดออกจากเหง้า 3–6 ช่อ แต่ละช่อมีได้ถึง 5 ดอก ช่อยาว 5–8.5 ซม. ใบประดับ 4–5 ใบ เรียงสลับระนาบเดียว รูปขอบขนาน ยาวประมาณ 5 ซม. สีขาว ชมพู หรือแดงเข้ม ดอกสีเหลืองหรือครีม หลอดกลีบดอกยาว 14 ซม. สีขาว กลีบรูปใบหอก ยาว 3–4 ซม. กลีบปากเป็นถุง รูปรีกว้าง ยาวประมาณ 4 ซม. คอหลอดสีแดงอมส้ม มีจุดและปื้นตามขวาง และแถบสีแดงหรือสีชมพูกระจาย ขอบเรียบ ม้วนงอ ปลายตัด ด้านนอกมีขนต่อมประปราย มีเกสรเพศผู้ด้านข้างที่เป็นหมันรูปไข่กลับ ยาวประมาณ 1.5 ซม. ถ้วยรองเกสรเพศผู้ยาวประมาณ 1 ซม. มีขนต่อม อับเรณูไม่มีสัน (ดูข้อมูลเพิ่มเติมที่ กระชาย, สกุล)

พืชถิ่นเดียวของไทย พบทางภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ขึ้นตามเขาหินปูน ความสูง 100–700 เมตร คล้ายกับ B. kingii Mood & L.M.Prince ที่ใบเรียวแคบกว่า

ชื่ออื่น   ว่านเปรี้ยว (ภาคเหนือ); หัวละแอนส้ม (เชียงใหม่)