สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   

เพี้ยฟาน
วันที่ 12 ตุลาคม 2559

Allophylus cobbe (L.) Raeusch.

Sapindaceae

ดูที่ ต่อไส้

แมงเม่า
วันที่ 12 ตุลาคม 2559

Allophylus cobbe (L.) Raeusch.

Sapindaceae

ดูที่ ต่อไส้

โลด
วันที่ 12 ตุลาคม 2559

Allophylus cobbe (L.) Raeusch.

Sapindaceae

ดูที่ ต่อไส้

โลดน้ำ
วันที่ 12 ตุลาคม 2559

Allophylus cobbe (L.) Raeusch.

Sapindaceae

ดูที่ ต่อไส้

ไก่เถื่อน
วันที่ 12 ตุลาคม 2559

Allophylus cobbe (L.) Raeusch.

Sapindaceae

ดูที่ ต่อไส้

กวง
วันที่ 12 ตุลาคม 2559

Allophylus cobbe (L.) Raeusch.

Sapindaceae

ดูที่ ต่อไส้

กุม
วันที่ 12 ตุลาคม 2559

Allophylus cobbe (L.) Raeusch.

Sapindaceae

ดูที่ ต่อไส้

ข้าวตาก
วันที่ 12 ตุลาคม 2559

Allophylus cobbe (L.) Raeusch.

Sapindaceae

ดูที่ ต่อไส้

คางลาง
วันที่ 12 ตุลาคม 2559

Allophylus cobbe (L.) Raeusch.

Sapindaceae

ดูที่ ต่อไส้

ง้วนพู
วันที่ 12 ตุลาคม 2559

Allophylus cobbe (L.) Raeusch.

Sapindaceae

ดูที่ ต่อไส้

จ๊าตอง
วันที่ 12 ตุลาคม 2559

Allophylus cobbe (L.) Raeusch.

Sapindaceae

ดูที่ ต่อไส้



ต่อไส้
วันที่ 12 ตุลาคม 2559

Allophylus cobbe (L.) Raeusch.

Sapindaceae

ไม้พุ่มหรือไม้ต้น อาจสูงได้ถึง 10 ม. แยกเพศต่างต้นหรือร่วมต้น ใบประกอบ มีใบย่อย 3–5 ใบ เรียงเวียน ใบย่อยมีหลายรูปแบบและขนาด รูปรีถึงรูปแถบ ยาว 2.5–3.5 ซม. ขอบเรียบหรือจักซี่ฟัน แผ่นใบเกลี้ยงหรือมีขนด้านล่าง มักมีตุ่มใบเป็นขน ช่อดอกแบบช่อกระจุกแยกแขนงสั้น ๆ หรือยาวได้ถึง 40 ซม. บางครั้งแตกแขนง ดอกออกเดี่ยว ๆ หรือออกเป็นกระจุกบนแกนช่อ กลีบเลี้ยง 4 กลีบ รูปไข่หรือรูปไข่กลับ ยาว 1–2.5 มม. ดอกไม่สมมาตร สีขาว มี 4 กลีบ รูปเล็บมือถึงรูปใบพาย ยาว 1–2.2 มม. มีก้านกลีบ ที่โคนมีสันนูนเป็นเกล็ดเล็ก ๆ 2 อัน เกสรเพศผู้ 8 อัน ก้านชูอับเรณูมีขน จานฐานดอกจักเป็นพู รังไข่มีขน ยอดเกสรเพศเมียจัก 2 พู ผลคล้ายผลผนังชั้นในแข็ง รูปกลมหรือรูปไข่ ยาว 4.5–12.5 มม. สุกสีส้มหรือสีแดง เมล็ดไม่มีเยื่อหุ้ม

พบในอเมริกาใต้ แอฟริกา มาดากัสการ์ เอเชียเขตร้อน ในไทยพบทุกภาค ขึ้นหลากหลายถิ่นที่อยู่ ความสูงถึงประมาณ 1900 เมตร มีสรรพคุณด้านสมุนไพรหลายอย่าง มีความผันแปรสูงทั้งรูปร่างและขนาดของใบ และช่อดอก เคยถูกจำแนกออกเป็นกว่า 200 ชนิด ในหนังสือพรรณพฤกษชาติของประเทศไทยระบุว่ามีชนิดเดียว และจำแนกเป็น 10 กลุ่มย่อย

สกุล Allophylus L. อยู่ภายใต้วงศ์ย่อย Sapindoideae เผ่า Thoinieae มีชนิดเดียว ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “allos” แตกต่าง และ “phyton” เผ่าพันธุ์ ตามลักษณะที่ผันแปรของรูปร่าง ขนาดของใบ และช่อดอก

ชื่อพ้อง  Rhus cobbe L.

ชื่อสามัญ  Indian Allophylus, Tit-berry

ชื่ออื่น   กวง, กุม (ภาคใต้); ไก่เถื่อน (ภาคกลาง); ข้าวตาก (ภาคตะวันออก); คางลาง (ภาคกลาง); ง้วนพู (ภาคตะวันออก); จ๊าตอง (ลำพูน); ต่อไส้ (ทั่วไป); ต่อไส้ขาว (ภาคใต้); ตานขโมย (กาญจนบุรี); ตาลอีลิ้น (สระบุรี); เพี้ยฟาน (ภาคเหนือ); แมงเม่า (ภาคตะวันออกเฉียงใต้); โลด, โลดน้ำ, สิบไส้ (ภาคใต้)

ต่อไส้: ใบประกอบ มีใบย่อย 3–5 ใบ ใบย่อยมีหลายรูปแบบและขนาด ช่อดอกแบบช่อกระจุกแยกแขนงสั้น ๆ ผลสุกสีส้มหรือสีแดง (ภาพ: ราชันย์ ภู่มา)

เอกสารอ้างอิง

van Welzen, P.C. (1999). Sapindaceae. In Flora of Thailand Vol. 7(1): 176–183.

ต่อไส้ขาว
วันที่ 12 ตุลาคม 2559

Allophylus cobbe (L.) Raeusch.

Sapindaceae

ดูที่ ต่อไส้

ตานขโมย
วันที่ 12 ตุลาคม 2559

Allophylus cobbe (L.) Raeusch.

Sapindaceae

ดูที่ ต่อไส้

ตาลอีลิ้น
วันที่ 12 ตุลาคม 2559

Allophylus cobbe (L.) Raeusch.

Sapindaceae

ดูที่ ต่อไส้

สิบไส้
วันที่ 12 ตุลาคม 2559

Allophylus cobbe (L.) Raeusch.

Sapindaceae

ดูที่ ต่อไส้