สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



แกแล
วันที่ 29 กรกฎาคม 2559

Maclura cochinchinensis (Lour.) Corner

Moraceae

ไม้พุ่มหรือรอเลื้อย มีหนามยาวได้ถึง 4 ซม. น้ำยางสีขาว หูใบร่วงเร็ว ใบเรียงเวียน รูปรี รูปไข่ หรือรูปขอบขนาน ยาวได้ถึง 14 ซม. แผ่นใบด้านล่างมีขนสั้นนุ่มหรือเกลี้ยง ก้านใบยาว 0.3–2 ซม. ช่อดอกแบบช่อกระจุกแน่นหรือคล้ายช่อเชิงลดสั้น ๆ ใบประดับขนาดเล็ก กลีบรวม 4 กลีบ เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก มีขนประปราย ช่อดอกเพศผู้ออกเดี่ยว ๆ หรือเป็นคู่ตามซอกใบ ก้านช่อยาว 0.3–1 ซม. ช่อเส้นผ่านศูนย์กลาง 0.3–1 ซม. กลีบยาว 1–1.5 มม. เกสรเพศผู้ 4 อัน ยาวประมาณ 1 มม. ช่อดอกเพศเมียก้านช่อยาวประมาณ 1 ซม. กลีบยาวประมาณ 1 มม. ขยายในผล ก้านเกสรเพศเมียสั้น ยอดเกสรเพศเมียยาว 2–3 มม. บิดงอ ผลเชื่อมติดกัน เส้นผ่านศูนย์กลาง 1–2 ซม. สุกสีแดงอมส้ม

พบที่ศรีลังกา อินเดีย ภูฏาน จีน ญี่ปุ่น ไต้หวัน ภูมิภาคอินโดจีนและมาเลเซีย ฟิลิปปินส์ นิวกีนี ออสเตรเลีย และหมู่เกาะแปซิฟิก ในไทยพบทุกภาค เนื้อไม้แก้ไข้ ท้องร่วง บำรุงกำลัง ขับปัสสาวะ ต้านเชื้อไวรัส ให้สีเหลืองใช้ย้อมผ้าไหม

สกุล Maclura Nutt. มีประมาณ 10 ชนิด พบในอเมริกาเหนือและใต้ แอฟริกา เอเชีย ออสเตรเลีย และหมู่เกาะแปซิฟิก ชื่อสกุลตั้งตามนักธรณีวิทยาชาวอเมริกันที่เกิดในสกอตแลนด์ William Maclure (1763–1840)

ชื่อพ้อง  Vanieria cochinchinensis Lour.

ชื่อสามัญ  Cockspur thorn

ชื่ออื่น   กะเลอะเซอะ (กะเหรี่ยง-กาญจนบุรี); แกก้อง (แพร่); แกล, แหร (ภาคใต้); แกแล, สักขี, เหลือง (ภาคกลาง); เข (นครราชสีมา); ช้างงาต้อก (ลำปาง); น้ำเคี่ยวโซ่ (ปัตตานี); หนามเข (ประจวบคีรีขันธ์)

แกแล: ไม้พุ่มหรือรอเลื้อย มีหนามยาว ใบเรียงเวียน ช่อดอกแบบช่อกระจุกแน่น ผลเชื่อมติดกัน (ภาพ: ปรีชา การะเกตุ, ราชันย์ ภู่มา)

เอกสารอ้างอิง

Berg, C.C., N. Pattharahirantricin and B. Chantarasuwan. (2011). Moraceae in Flora of Thailand Vol. 10(4): 655–656.

Wu, Z., Z.K. Zhou and M.G. Gilbert. (2003). Moraceae. In Flora of China Vol. 5: 35. (2003). Moraceae. In Flora of China Vol. 5: 35.