ไม้เถา มีขนคันกระจายตามกิ่ง ก้านใบ ช่อดอก ใบย่อยรูปรีหรือรูปไข่ ยาว 7–15 ซม. ช่อดอกยาว 3–6 ซม. ดอกออกเป็นกระจุกตามก้านช่อ 2–5 กระจุก ก้านดอกยาว 0.6–1 ซม. ใบประดับรูปแถบ ยาว 1.5–3 ซม. กลีบเลี้ยงมีขนคันหนาแน่น หลอดกลีบกว้างประมาณ 1 ซม. ยาวประมาณ 7 มม. ปลายแยกเป็นแฉกกว้าง กลีบล่างยาวประมาณ 4.5 ซม. กลีบคู่ข้างยาวประมาณ 2 มม. ใบประดับย่อยรูปแถบ ยาว 1.5–3 ซม. ร่วงเร็ว ดอกสีม่วง มีขนที่โคนกลีบ กลีบกลางยาวประมาณ 2.5 ซม. กลีบปีกยาว 4–4.5 ซม. กลีบคู่ล่างยาวเท่า ๆ กลีบปีก ฝักแบน รูปรี ยาว 3.5–7.5 ซม. หนาได้ถึง 2 ซม. ขอบเว้าเป็นสันคล้ายปีกทั้งสองด้าน กว้างประมาณ 5 มม. มีริ้วเป็นสันเรียงไม่เป็นระเบียบตามขวาง 5–6 ริ้ว สูง 3–5 มม. มีขนคันแข็ง ยาว ส่วนมากมีเมล็ดเดียว สีน้ำตาลแดง รูปรี ยาวประมาณ 3 ซม.

พบที่ศรีลังกา อินเดีย และพม่า ในไทยพบเฉพาะทางภาคเหนือตอนล่างที่ตาก กำแพงเพชร ภาคตะวันตกเฉียงใต้ที่อุทัยธานี เพชรบุรี ประจวบคีรีขันธ์ และภาคใต้ที่กระบี่ ขึ้นตามชายป่าดิบแล้ง และป่าดิบชื้น ความสูงถึงประมาณ 300 เมตร

ชื่ออื่น   ตำแยใหญ่ (นครราชสีมา); มะบ้าลาย (เชียงใหม่); สะบ้าลิงลาย, หมามุ่ยใหญ่ (ภาคกลาง)