สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



หญ้าดอกคำ
วันที่ 30 ตุลาคม 2560

Hypoxis aurea Lour.

Hypoxidaceae

ไม้ล้มลุก เหง้ากลมหรือรูปรี ลำต้นสูง 2.5–10 ซม. มีขนยาวสีขาวตามแผ่นใบ ใบประดับ ช่อดอก และกลีบรวมด้านนอก ใบมี 4–12 ใบ รูปแถบ ยาว 7–30 ซม. ปลายแหลมยาว โคนโอบรอบลำต้น ไร้ก้าน บาง ช่อดอกแบบช่อกระจะ มี 1–4 ช่อ แต่ละช่อมี 1–2 ดอก ใบประดับ 2 ใบ รูปใบหอก กลีบรวม 6 กลีบ สีเหลือง แยกกัน เรียงซ้อนเหลื่อมที่โคน กลีบรูปรีถึงรูปใบหอก ยาว 0.6–1 ซม. เกสรเพศผู้ 6 อัน ติดที่โคนกลีบรวม ก้านชูอับเรณูยาวเท่า ๆ อับเรณู อับเรณูติดที่ฐาน ยาวประมาณกึ่งหนึ่งของกลีบรวม โคนเป็นเงี่ยงลูกศร รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ มี 3 ช่อง ยาว 3–6 มม. มีขนยาว ก้านเกสรเพศเมียสั้น ยอดเกสรจัก 3 พู ผลแห้งแตก รูปกระบอง ยาว 0.6–1.2 ซม. มี 3 ซีก เมล็ดจำนวนมาก กลม ผิวมีตุ่มกระจาย

พบที่อินเดีย ปากีสถาน ภูฏาน เนปาล จีนตอนใต้ ไต้หวัน ญี่ปุ่น เกาหลี พม่า ภูมิภาคอินโดจีนและมาเลเซีย ฟิลิปปินส์ และนิวกินี ในไทยพบทุกภาค ขึ้นทั้งในป่าผลัดใบและไม่ผลัดใบ หรือทุ่งหญ้าที่เปิดโล่ง ความสูงถึงประมาณ 2000 เมตร สารสกัดจากรากบำรุงกำลัง มีสรรพคุณกระตุ้นความต้องการทางเพศ

สกุล Hypoxis L. มี 50–100 ชนิด พบทั้งในเขตร้อนและกึ่งเขตร้อน ยกเว้นในยุโรป ในไทยมี 2–3 ชนิด ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “hypo” ใต้ และ “oxys” แหลม ตามลักษณะของใบ

ชื่อพ้อง  Curculigo graminifolia Nimmo

ชื่อสามัญ  Star grass

ชื่ออื่น   ตาลเดี่ยว (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ); หญ้าดอกคำ (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, ภาคเหนือ)

หญ้าดอกคำ: ใบเรียวยาวเรียงรอบต้น ช่อดอกมี 1–2 ดอก กลีบรวมแยกกัน เรียงซ้อนเหลื่อมที่โคน เกสรเพศผู้ติดที่โคนกลีบรวม โคนอับเรณูเป็นเงี่ยงลูกศร (ภาพ: ราชันย์ ภู่มา)

เอกสารอ้างอิง

Ji, Z. and A.W. Meerow. (2000). Amaryllidaceae. In Flora of China Vol. 24: 273.