ไม้พุ่ม สูง 1–2 ม. แยกเพศร่วมต้น กิ่งเป็นเหลี่ยมมีขนประปราย หูใบขนาดเล็ก ร่วงเร็ว ใบเรียงคล้ายเป็นวงรอบข้อ รูปรี รูปไข่ หรือรูปใบหอกกลับ ยาว 8–15.5 ซม. ปลายมนหรือแหลมมน แผ่นใบหนา บางครั้งมีนวลด้านล่าง ช่อดอกแบบช่อกระจะสั้น ๆ ออกตามซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ดอกเพศเมียอยู่ด้านล่าง หรือออกเดี่ยว ๆ กลีบเลี้ยง 5 กลีบ เรียงซ้อนเหลื่อม ดอกสีเหลืองอ่อน ขนาดเล็กมาก มี 5 กลีบ ดอกเพศผู้ก้านดอกสั้น ยาวประมาณ 5 มม. กลีบเลี้ยงรูปไข่ ยาวประมาณ 5 มม. ด้านนอกมีขนประปราย เกสรเพศผู้ 3–6 อัน ติดบนจานฐานดอก ดอกเพศเมียก้านดอกยาว 1.5–4 ซม. กลีบเลี้ยงรูปรีหรือรูปไข่ ยาวประมาณ 6 มม. ปลายกลีบกลมหรือมน ขยายในผลยาวได้ถึง 1.2 ซม. รังไข่ 3 ช่อง มีขนกำมะหยี่ ก้านเกสรเพศเมีย 3 อัน ยาวประมาณ 3 มม. ติดทน ยอดเกสรจัก 2 พูตื้น ๆ ผลแห้งแตกตามยาว รูปรีกว้าง ยาวประมาณ 2 ซม. กลีบเลี้ยงขยายยาวได้ถึง 1.2 ซม. มีเมล็ดเดียว คล้ายรูปสามเหลี่ยม
พืชถิ่นเดียวของไทย พบกระจายห่าง ๆ ทางภาคตะวันตกเฉียงใต้ที่อุทัยธานี เพชรบุรี ประจวบคีรีขันธ์ ขึ้นตามเขาหินปูนที่แห้งแล้ง ความสูง 100–300 เมตร
สกุล Actephila Blume เดิมอยู่ภายใต้วงศ์ Euphorbiaceae มีประมาณ 20 ชนิด พบในเอเชียเขตร้อนและออสเตรเลีย ในไทยมี 3 ชนิด อีก 2 ชนิด คือ พุทธมุลี A. ovalis (Ridl.) Gage ที่กลีบเลี้ยงขยายในผลเช่นเดียวกัน แต่ใบไม่มีนวลด้านล่าง ปลายใบแหลมยาว และอีโส A. excelsa (Dalzell) Müll.Arg. กลีบเลี้ยงไม่ขยายในผล ซึ่งแยกเป็น var. javanica (Miq.) Pax & K.Hoffm. ก้านใบยาว ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “akte” ชายฝั่งทะเล และ “philos” ชอบ ตามถิ่นที่อยู่ของบางชนิด
| 
